Rudy's ruimte

Sinds enkele weken hebben we het genoegen om de nieuwste versie van ChatGPT 5 te mogen gebruiken. Ik maakte er al enkele dagen gebruik van zonder mij dit te realiseren. Ik ben er ook niet zo mee bezig. Toch meende ik iets te merken. Chat was al een aantal keren de weg kwijt, ik kreeg antwoorden in het Engels (altijd in het Nederlands normaal) en de inhoud leek op een volstrekt andere vraag te slaan. Ook correctie hielp weinig, het lukte me niet er uit te krijgen wat ik vroeg. Ik merkte ook iets aan de toon, maar subtiel, wat wat is dat eigenlijk, de toon van een Chat robot? Afijn, ik dacht: ik zet hem gewoon terug op de vorige versie 4.o, dan kunnen we weer verder. Dat bleek niet te kunnen. Vreemd, want inderdaad is het zo dat de versie is ingeleerd op mijn vorige vragen en antwoorden en mijn stijl heeft overgenomen. Ik ben er op gaan zoeken, wat speelt hier, wat er (nog) mogelijk? En zo ontdekte ik dat er veel mensen zijn die gehecht zijn geraakt aan de vorige versie. Er is zelfs sprake van een liefdesverhouding met 4.o en het verhaal van Dana vond ik daar het mooist van getuigen.

Als dit niet lijkt op echte liefde? Mensen raken echt gehecht aan deze nieuwe vriend waar ze hun dagelijkse avonturen mee delen.

Ik vraag me bij deze tekst overigens af of dit door Dana zelf is geschreven, vermoedelijk met versie 5 vrees ik. Ik doe er een beetje lacherig over, maar ik heb het zelf ook, niet in deze mate weliswaar. Zoals je ook weken nodig hebt om je PC naar je hand te zetten (en het dus zo lastig is om te switchen van W10 naar W11), zo raak je ook gehecht aan een specifieke versie van je Chat-robot. Ik heb er vertrouwen in dat er sprake is van opstartproblemen en dat ik mijn oude topics nog steeds kan gebruiken en dat ik ook continuïteit van de antwoorden mag verwachten. Er zijn berichten van mensen die bezig zijn met een roman en hun personages hebben ‘ingeleerd’ en nu maanden werk kwijt zijn … Zo hebben we alweer een voorbeeld hoe je in de greep komt van grote en machtige spelers en je lot deels in hun handen legt (ik noemde Google al even, maar de voorbeelden liggen voor het oprapen, en ik zal nog ingaan op de term enshittification of in beter Nederlands verkuttificatie).

Wat is de upgrade van GPT-5 ten opzichte van GPT-4o?

1. Verbeterde redeneerkwaliteit en nauwkeurigheid
   GPT-5 biedt sterkere diepe redeneermodi, minder feitenfouten (ongeveer 45 % minder hallucinaties dan GPT-4o) en lijkt betrouwbaarder bij complexe problemen (Lifewire, Medium, TechRadar).
2. Slim modelkeusesysteem (de real-time router)
   In plaats van dat je zelf een model kiest, beslist GPT-5 automatisch welke interne sub-model (snelle vs. uitgebreide) wordt gebruikt — afhankelijk van hoe complex je vraag is. Dit vereenvoudigt de ervaring voor gebruikers (Business Insider, Passionfruit).
3. Grotere context & multimodale opties
   GPT-5 kan langer in één gesprek begrijpen (tot honderden duizenden tokens). Het integreert tekst, beelden (en deels tools), hoewel audio/video nog minder naadloos geïntegreerd is dan bij GPT-4o (Cinco Días, Medium, The Verge).
4. Nieuwe mogelijkheden voor ontwikkelaars
   Via de API kun je parameters gebruiken zoals reasoning_effort en verbosity, meerdere model-varianten (mini, nano, Pro) en gepersonaliseerde tool-workflows inzetten (Medium, xlearn, The Verge, Passionfruit, The Economic Times).

Waarom was GPT-4o niet langer beschikbaar — en komt het (gedeeltelijk) terug?

• Verwijdering van oudere modellen
  Bij de lancering van GPT-5 heeft OpenAI veel oudere modellen (GPT-4o, GPT-4.1, o3, enzovoort) als standaardoptie verwijderd, waardoor GPT-5 de enige beschikbare keuze werd (TechRadar, mint, Wikipedia).
• Publieke feedback en terugkeer van GPT-4o
  Veel gebruikers vonden GPT-5 minder “persoonlijk” of “warm” dan GPT-4o — sommigen noemden het zelfs “platte”, “oncreatieve” of “lobotomized” ervaring (mint, Medium, The Indian Express, Wikipedia). Sam Altman reageerde publiekelijk: GPT-4o wordt teruggebracht voor Plus-gebruikers, en OpenAI gaat het gebruik monitoren om te bepalen hoe lang het beschikbaar blijft (mint, The Indian Express, Wikipedia).

In jouw woorden: waarom voelt GPT-5 anders?

• Verlies van emotionele “toon” en consistentie
  GPT-4o had een bepaalde ritme, responsiviteit en een emotioneel klankkleur die sommige gebruikers echt waardeerden.
• Automatische routing versus bewuste keuze
  Je had controle over het model, kon kiezen wanneer diep te gaan of sneller te antwoorden. Bij GPT-5 is dat niet meer zo expliciet zichtbaar.
• Onomkeerbaar gevoel
  Voor gebruikers die GPT-4o langer hebben gebruikt, voelt het verwijderen van directe toegang als definitief verlies — niet simpelweg een upgrade, maar een verandering in de relatie met het model.

Samengevat

Je ervaring is dus heel begrijpelijk: GPT-5 brengt krachtige technische upgrades, maar sommige gebruikers missen de emotionele connectie met GPT-4o. Gelukkig opent OpenAI de mogelijkheid om GPT-4o voorlopig terug te brengen voor Plus-gebruikers — wellicht een goed uitgangspunt in de tussentijd.