
315 Van wie wordt ons geld?
Na de bespreking van Bollen herinner ik me nog maar een keer dat enkele jaren eerder ook een goed toegankelijk boek(je) is verschenen over dit onderwerp van SP-kamerlid Alkaya ‘Van wie wordt ons geld?’. Ik vraag me (nogmaals of weer) af wat de kern van dit boek is, wat er in de tussenliggende tijd mee is gedaan, en waar de verschillen en overeenkomsten zitten met het boek van Bollen. Mijn vermoeden ook hier is weer dat er ondanks de nodige aandacht op radio en tv (wat op zich al een hele prestatie is) niks wezenlijks is veranderd of staat te veranderen. Het is en blijft voor velen een zielloos onderwerp waar ze te snel van zeggen te weinig van te snappen. Zelfs op mijn stripje over dit onderwerp kreeg ik van iemand de vraag of die ‘mannetjes in het zwart’ (de banken-lobby) nu de good- of de bad-guys zijn. Zucht!
Hieronder een overzichtelijke vergelijking in tabelvorm van het boek Van wie wordt ons geld? van Mahir Alkaya en Geld genoeg, maar niet voor jou van Thomas Bollen. De focus ligt op visie, aanpak, toon, doelstellingen en resultaten, met oog voor nuance en jouw systemische bril.
📊 Vergelijking: Alkaya vs. Bollen – Twee visies op geld, macht en democratie
Aspect | Mahir Alkaya – Van wie wordt ons geld? | Thomas Bollen – Geld genoeg, maar niet voor jou |
---|---|---|
Achtergrond auteur | SP-Kamerlid, econoom, beleidsmaker | Onderzoeksjournalist, geen partijpolitieke functie |
Toon & stijl | Beleidsmatig, didactisch, hoopvol | Onderzoeksjournalistiek, reconstructie, scherp en soms ontmoedigd |
Focusprobleem | Macht private banken over geldcreatie, risico’s digitale euro | Sluipende greep van financiële sector op geld, media, politiek en publieke ruimte |
Oplossingsrichting | Digitale publieke geldvorm, veilige depositobank, parlementaire controle | Bewustwording, blootleggen van systeemmacht en lobby, geen concrete blauwdruk |
Taalgebruik | Toegankelijk, gericht op politiek draagvlak | Soms complex, meer gericht op inhoudelijk sterke lezers en beleidsvolgers |
Concreet resultaat | Kamerdebatten, aangenomen moties, brede media-aandacht, agendering digitale euro | Heldere reconstructie van pogingen tot verandering (o.a. Ons Geld) en hun mislukking, maar geen directe beleidsimpact |
Beweegredenen | Zeggenschap over geld bij burger houden; voorkomen dat ECB/lobby’s zonder democratische controle opereren | Demystificatie van geldsysteem, blootleggen van framing en machtsstructuren achter de schermen |
Systemische blik? | Beperkt: erkent probleem, maar gelooft in maakbaarheid via politiek en wetgeving | Sterker: laat zien hoe netwerken, framing, media en lobby’s systemisch werken om verandering te frustreren |
Wat leer je van het boek? | Geld is politiek, en digitale innovaties zijn kans én bedreiging; parlementaire betrokkenheid is noodzakelijk | Verandering is taai en weerbarstig; burgers en activisten raken vaak uitgeput of gemarginaliseerd door machtssystemen |
Kernboodschap in 1 zin | Geld moet van en voor ons blijven, met democratische zeggenschap | Het huidige geldsysteem is een rookgordijn dat private belangen beschermt ten koste van het publieke belang |
Meta-reflectie | Een ‘handleiding voor actie’ met duidelijke inzet en parlementaire routekaart | Een ‘waarschuwing uit de praktijk’ over hoe het steeds weer níet lukt om fundamentele verandering te bewerkstelligen |
🧩 Samenvattend
- Alkaya biedt een politieke routekaart: een optimistische inzet op parlementaire actie en publieke controle op digitale euro’s.
- Bollen laat de machtsstructuur achter die routekaart zien: hoe vaak zulke pogingen worden gefrustreerd door goed georganiseerde, maar nauwelijks zichtbare belangen.
- Samen geven ze het volledige plaatje: wat er zou moeten gebeuren (Alkaya), en waarom het maar niet gebeurt (Bollen).
Hieronder vind je een heldere samenvatting over het boek Van wie wordt ons geld? van SP-Kamerlid Mahir Alkaya, wat hij daarmee beoogt en wat hij tot nu toe heeft weten te bereiken:
📖 Over het boek & verhaal
- Auteur: Mahir Alkaya (Tweede Kamerlid voor de SP)
- Titel: Van wie wordt ons geld? (verschijningsdatum: 3 maart 2022) (Bol)
- Kernboodschap:
- Sinds de bankencrisis van 2008 groeide de macht van commerciële banken over ons geld ongehinderd.
- Politieke hervormingen faalden — terwijl nieuwe technologische spelers (zoals in Silicon Valley, Brussel, China) het geldsysteem hervormen via digitale valuta.
- Veel politici hebben de materie maar half doorgrond; nu is leiderschap nodig bij de ethische en politieke keuzes rond digitale en publieke geldvormen. (botuitgevers.nl)
🎯 Wat beweegt Alkaya: zijn strijd & doel
- Hij wil controle over ons geldsysteem teruggeven aan burgers en politieke vertegenwoordiging, zodat geld een publieke functie blijft in plaats van zuiver commercieel domein.
- Hij waarschuwt voor de opkomst van de digitale euro en andere vormen van digitaal geld zonder maatschappelijke grip — die privacy en soevereiniteit kunnen ondermijnen. (Bol, onsgeld.org)
✅ Wat heeft hij bereikt?
Politiek & maatschappelijke impact:
- Maakte het debat over digitaal geld en de digitale euro breed zichtbaar in de Tweede Kamer.
- Dreef een publiek en transparant debat af—onder andere via Parlementaire moties over de voorwaarden voor een digitale euro en het behoud van contant geld. Verschillende moties zijn aangenomen. (onsgeld.org)
- Brengt de stichting Ons Geld en het burgerinitiatief aan het woord. Meer dan 120.000 handtekeningen wezen loss: democratisering van geld is breed gewenst. (Follow the Money)
Media & publiek:
- Zijn boek kreeg interviews en aandacht via NPO Radio, FTM, De Balie, RTL Z, BNR Cryptocast, Nieuwskamer, etc. (botuitgevers.nl)
- Gekarakteriseerd door media en kenners als politiek neutraal, historisch accuraat en als “de perfecte introductie tot het belangrijkste debat van dit decennium”. (botuitgevers.nl)
- Via Ons Geld zijn moties aangenomen over het verduidelijken van de stelselwijziging rond de digitale euro, en over mogelijke ‘opt-outs’ en privacy waarborgen. (onsgeld.org)
🗂️ Samengevat: Wat vertelt Alkaya, en wat komt ervan terecht?
Aspect | Wat hij zegt | Wat is bereikt tot nu toe |
---|---|---|
Probleem | Banken hebben meer grip op geld dan de democratie; digitale geldvormen zonder democratische controle komen eraan | Kamerdebat over digitale euro, moties aangenomen |
Boek | Schetst de stilte en besluiteloosheid van politici na 2008, en roept op tot actie rondom digitaal geld | Groot bereik via media, publieke profilering |
Acties | Aandringen op publieke betaalrekening, veilige depositobank, regie digitaal geld | Plug in Ontwikkelingen in discussie Digitale euro; zeggenschap op agenda |
Samenwerking | Link met bewegingen zoals Ons Geld, WRR, Nieuwe Denkers | Bepaalde moties gebaseerd op voorstellen uit burgerinitiatief en WRR-rapport (Follow the Money, Stichting Ons Geld, botuitgevers.nl, Leaders in Finance, Tweede Kamer) |