268 Loveable: de film (3, wie is de boef?)
Wat in Loveabe heel herkenbaar is (voor velen neem ik maar even voor het gemak aan) is dat het echtpaar ondanks een diepe liefde vrij snel in de modus komt van ‘kibbelen’ en elkaar verwijten maken. Het doet me denken aan wat Sue Johnson in haar boeken de dynamiek of het patroon van ‘Wie is de boef?’ noemt. In plaats van kijken naar de gezamenlijke vijand van de dynamiek die als het ware automatisch steeds weer optreedt, gaan de geliefden elkaar te lijf en maken zo de liefde ongewild kapot. Zonder de diepte in te gaan wat hier onderhuids speelt. De stelling is hier: je kunt pas verder in een relatie als je beter kijkt naar dat terugkerende patroon en je eigen aandeel. Wat er (misschien wel) inzit is dat Maria ‘deep down’ bang is om verlaten te worden. Wat een paradox! Juist omdat ze zo van Sigmund houdt en hem niet wil verliezen gaat ze dit gedrag vertonen. Met als resultaat precies het omgekeerde van wat ze wil: ze verwijdert hem van haarzelf.
De fase waarin Maria en Sigmund in de film Loveable vastlopen in praktische irritaties en verwijten, lijkt sterk op wat Sue Johnson in de hechtingstheorie beschrijft als de fase van “Wie is de boef?” – ook wel bekend als het negatieve interactiepatroon.
In de woorden van Sue Johnson:
“Koppels komen vast te zitten in een cyclus van verwijten, verdediging en beschuldigingen. Ze verliezen de verbinding, en in plaats van te praten over hun angsten en behoeften, gaan ze elkaar beschuldigen. Er moet iemand schuld krijgen – er moet een boef zijn.”
Toepassing op Loveable:
- Maria voelt zich overvraagd, onzichtbaar en alleen in haar zorgtaak.
- Sigmund voelt zich aangevallen en miskend; hij dacht dat het zo ‘geregeld’ was.
- Beiden begrijpen elkaars kwetsbaarheid niet meer en uiten zich in irritatie en verwijten: “Jij bent altijd weg”, “Jij bent nooit tevreden”, enzovoort.
- Emoties als eenzaamheid, angst om te falen of de ander te verliezen blijven onder de oppervlakte – en dus onbesproken.
In plaats van elkaars hechtingsbehoeften te benoemen (“Zie mij, wees er voor mij, hoor mij”), gaat het gesprek over wie er gelijk heeft, wie meer doet of wie er fout zit – exact wat Johnson bedoelt met het zoeken naar de boef.
Waarom dat belangrijk is in de film:
De kracht van Loveable zit in de manier waarop Maria – met hulp van therapie – leert om onder haar woede en frustratie te kijken. Ze ontdekt de oude pijn en behoefte aan bevestiging, die óók haar relatie met Sigmund vormde. Pas dan ontstaat er ruimte voor herstel, zelfinzicht en groei.
Als je wilt, kan ik dit koppelen aan andere EFT-fasen van Sue Johnson of een soort ‘emotionele curve’ van de relatie in Loveable maken op basis van haar model. Interesse?
Je duidt hier heel precies op een diepgaand hechtingsprobleem, en het verschijnsel waar je naar verwijst staat bekend als het imposter syndrome in de liefde, of specifieker binnen de hechtingstheorie als:
🧠 Angst om verlaten te worden door een ‘veilige ander’ omdat je jezelf niet waardig acht
Dit valt onder:
🔹 Angstige hechting (anxious-preoccupied attachment)
Bij mensen met een angstige hechtingsstijl zie je vaak:
- Een diepgewortelde angst om niet geliefd te zijn
- De overtuiging: “Als je me echt leert kennen, dan verlaat je me”
- Een neiging tot pleasen, controle willen houden, of juist emotionele uitbarstingen om nabijheid af te dwingen
- Moeite met vertrouwen in de stabiliteit van liefde en bevestiging
📌 Concreet in Loveable:
- Maria begrijpt niet waarom Sigmund voor háár koos
- Ze internaliseert schuld en tekortkomingen: ze voelt zich ‘te veel’ (qua emoties) en ‘niet genoeg’ (qua aantrekkelijkheid of succes)
- Daardoor gaat ze harder haar best doen, of juist steeds vaker uitbarsten – beide manieren om grip te krijgen op iets wat haar angst aanjaagt: afwijzing
🧩 Verwante begrippen
| Begrip | Uitleg |
|---|---|
| Angstige hechtingsstijl | Structurele angst dat de ander je verlaat, vaak ontstaan door onvoorspelbare liefde in de jeugd |
| Imposter syndrome (in relaties) | De overtuiging dat je de liefde of aandacht van je partner niet verdient en ‘ontmaskerd’ zult worden |
| Verlatingsangst | De extreme gevoeligheid voor signalen van afstand, afwijzing of onbeschikbaarheid |
| Zelfwaardeprobleem | De diepgewortelde overtuiging dat je intrinsiek niet waardevol bent als partner |
🎥 Waarom dit de film zo raak maakt
De kracht van Loveable is dat de film niet alleen laat zien wat er misgaat, maar ook waarom:
Maria reageert niet alleen op wat Sigmund doet, maar op wat ze gelooft over zichzelf – en wat ze bang is te verliezen.
Of zoals Sue Johnson het zou zeggen:
“De partner is geen vijand – hij of zij is een hechtingsfiguur. Als je bang bent dat die verdwijnt, dan vecht je, vlucht je of klamp je je vast.”
