257 Maak nu eens een tabel met al die dingen, van koud model naar warme verbinding
Nu hebben we een hele trits aanpakken gehad die allemaal hetzelfde doel hebben: tot een beter begrip van elkaar komen, meer verbinding, minder geweld, meer consensus. De ene is gestructureerd en nou ja vooruit dan koud, de ander meer intuïtief en nou ja warm. Maar ook hier geldt dat er sprake is van aanvulling en dat het geen strijd is, ook hier moeten we de verbinding zoeken, wat hebben ze met elkaar gemeen? Zet het hele spul nu eens in een overzichtelijke tabel, want ja, ik ben de auteur, en man, en zie het graag compact en zakelijk bij elkaar. Een typisch voorbeeld van een tunnelvisie en one-trick-pony manier van werken en presenteren. Ach, het is ook lastig om via internet in stilte te geraken, of een dans op te voeren.
Je wil jouw eigen methode — het economisch analyseren van een redenering als model met exogenen, endogenen, aannames en gedragsrelaties — opnemen in een vergelijkende tabel. Dat is inderdaad een krachtige en systematische manier om standpunten terug te herleiden en alternatieve uitkomsten te verkennen door kleine wijzigingen aan het begin.
Hieronder vind je een tabel met vier methodes:
- Jouw eigen modelmatige aanpak (economisch/systeemdenken)
- MGA – Mutual Gains Approach (onderhandelen)
- Sue Johnson (hechtingstherapie)
- Marshall Rosenberg (Geweldloze Communicatie)
📊 Vergelijkende tabel – Vier benaderingen om van standpunt naar verbinding te gaan
| Aspect | Jouw modelmatige aanpak (exogeen/endogeen systeemdenken) | MGA – Mutual Gains (onderhandelen) | Sue Johnson (hechting & emotie) | Marshall Rosenberg (geweldloze communicatie) |
|---|---|---|---|---|
| Doel | Achterliggende structuur van een standpunt blootleggen | Van standpunt naar belangen & criteria | Emotionele veiligheid herstellen | Verbinding via taal en onderliggende behoeftes |
| Startpunt | Onwrikbaar standpunt of botsende conclusie | Conflicterende posities / impasse | Escalatie of emotionele verwijdering | Verwijt, oordeel, misverstand |
| Instrument | Model met exogenen, endogenen, aannames, uitkomsten | Onderhandelingsmatrix: belangen, opties, criteria | Hechtingsgesprek, emotionele herkenning | Vierstappenmodel: observatie, gevoel, behoefte, verzoek |
| Structuur | Strak, wiskundig of visueel model (denk in ketens) | Procesmatig, met analyse van gemeenschappelijke belangen | Relationeel patroon herkennen & doorbreken | Taal als ordenend en verbindend instrument |
| Inzethaak | “Waar zit het verschil in aanname?” | “Welke belangen liggen eronder?” | “Waar voel je je niet gezien of veilig?” | “Wat voel je en wat heb je nodig?” |
| Mate van ratio | Zeer hoog (analytisch, abstract) | Hoog (strategisch en doelgericht) | Begeleidend, maar ondergeschikt aan gevoel | Hoog (taalkundig verfijnd, bewust reflectief) |
| Mate van gevoel | Lage instap, maar opent weg naar zachtheid via inzicht | Beperkt, tenzij strategisch nodig | Centraal: gevoelens als route naar verbinding | Centraal: gevoelens als taal van behoeften |
| Toon / taalgebruik | Technisch, verhelderend, meta-cognitief | Zakelijk, oplossingsgericht, gestructureerd | Warm, verbindend, emotioneel precies | Empathisch, helder, ontwapenend |
| Kracht | Doorzien waar het misgaat in redenering → helderheid & afstand | Creëren van ruimte voor win-winoplossingen → heroverweging | Herstellen van relationele veiligheid → verbondenheid | Verhelderen van innerlijke wereld → zachtheid en contact |
| Zwakheid / valkuil | Kan afstandelijk of cerebraal overkomen | Kan kil of strategisch voelen | Kan overemotioneel lijken voor rationelen | Kan als ‘gekunsteld’ of traag aanvoelen |
| Metafoor | Een dominoreeks met variabelen | Een taart die je anders snijdt | Een dans die opnieuw wordt afgestemd | Een vertaling van verwijt naar verlangen |
| Voor wie / waar bruikbaar? | Analytische denkers, economen, beleidsmakers, debatten | Zakelijke conflicten, overleg, politiek, diplomatie | Relaties, therapie, coaching, gezin | Relaties, onderwijs, persoonlijke ontwikkeling |
🧠💗 Overkoepelende les: vier routes naar gedeeld inzicht
Alle vier methodes:
- Helpen om de laag onder het standpunt zichtbaar te maken
- Bieden een route van botsing naar begrip
- Zijn modellen in de brede zin: gestructureerde wegen naar verbinding
- Verschillen vooral in vorm en startpunt: denken ↔ voelen, abstractie ↔ nabijheid
