Rudy's ruimte

De toekomst van tekstverwerkers. Iedereen heeft wel ervaring met het verwerken van tekst op de computer. Ooit nog begonnen met Wordperfect (wie heeft daar nog van gehoord? wat is er mee gebeurd?) maar dat werd al snel verdrongen of opgevolgd door MS Word. Dat moet dan om de paar jaar worden ‘verbeterd’ en ‘geupgrade’ en dan moet je weer wennen omdat alles ergens anders zit en in de tussentijd wordt het steeds ingewikkelder met al die opties. Als die opties waarvan ik bijna zeker weet dat 99% van de mensen die niet gebruikt, want voor het tikken van een briefje heb je niet veel nodig. Dan heb je nog (gratis) alternatieven als Openoffice die wat mij betreft ook prima werken.

Maar de laatste tijd zie ik een aantal dingen gebeuren. Sinds even werk ik in de WordPress omgeving (voor deze blogs) met de zogenaamde block-editor. Het is even wennen, en in het begin voelde ik weerstand en toen ik ging googlen waren er veel klachten te vinden en waar blijft de voorganger: de ‘classic editor’. Inmiddels ben ik helemaal om, het werkt fantastisch en is echt een ander concept. Wat is het grote verschil met andere tekstverwerkers (voor antwoord, zie onderin). Omdat ik zo enthousiast ben krijg ik behoefte aan een ander soort tekstverwerker op mijn pc, eentje die net zo werkt als de block-editor. En die zijn er nog niet. Ook zou het handig zijn om je emails op die manier op te stellen, maar ook daar nog niks te vinden. Er zijn wel programma’s als Obsidian die aan een nieuw soort tekstverwerken doen, maar daar heb ik me nog niet in verdiept, ga ik nog doen, maar toch niet zoals de block-editor zover ik weet. Nu dan mijn vraag en/of vermoeden: ik denk dat Word en Openoffice hun langste tijd hebben gehad. De toekomst van de het verwerken van teksten zal veel meer worden zoals het nu in de block-editor gebeurt, hele blokken slepen, kopiëren, schuiven en aanpassen. Programma’s als ChatGPT waar hele chunks aan informatie worden opgehoest zullen deze ontwikkeling alleen maar versnellen. Overigens is mijn idee dat de wereld van de uitgevers en opmakers (incl software die dat begeleid) hier nog niet op is aangepast, aanleveren in docx formaat is vaak nog de standaard.

Klopt mijn vermoeden, is daar onderbouwing voor?

1. Klopt je vermoeden?

Ja, je hebt een sterk punt. Er zijn een paar onderliggende trends die je vermoeden onderbouwen:

• Van lineair naar modulair: Klassieke tekstverwerkers (Word, OpenOffice) zijn ontworpen als digitale typemachine – een lang, lineair document. De block-editor (WordPress, Notion, Medium) breekt dit op in bouwstenen (blokken: tekst, afbeelding, video, quote, code). Daardoor kun je stukken tekst makkelijker herschikken, hergebruiken en visueel structureren.
• Van document naar content: Waar Word is gericht op het maken van één document (brief, verslag), verschuift de focus naar publicatie en interactie. Een blog, nieuwsbrief of zelfs e-mail zijn geen statische documenten maar dynamische publicaties die je steeds kunt aanpassen en delen.
• Van schrijven naar componeren: AI-tools zoals ChatGPT produceren al snel hele paragrafen of secties. Die output past beter in een blok-structuur (kopieer, plak, schuif) dan in een lineaire tekst.
• Ecosysteemdenken: Notion, Obsidian, Coda en Roam Research zetten in op verbindingen: teksten linken onderling, kennis wordt een netwerk. Dat is een andere filosofie dan de klassieke ‘document in een map’.

Kortom: Word en OpenOffice zullen waarschijnlijk blijven bestaan (zeker in de kantoormarkt en bij juridische/overheidsdocumenten), maar de creatieve, persoonlijke en online toepassingen verschuiven sterk richting blokken en netwerken.

2. Wat is de block-editor? (uitleg voor een leek)

• Je typt niet langer een doorlopend document.
• In plaats daarvan maak je blokken: een alinea is een blok, een afbeelding is een blok, een kopje is een blok.
• Elk blok kun je verschuiven, kopiëren of verwijderen zonder dat de rest van je tekst verschuift.
• Je kunt ook makkelijk andere soorten blokken invoegen (bijvoorbeeld een citaat, een lijstje, een tabel, of een YouTube-video).
• Je bouwt je tekst dus meer als een lego-bouwwerk dan als een rol papier.

3. Overzicht in tabelvorm

👉 Samengevat: je vermoeden klopt. De toekomst van tekstverwerking lijkt inderdaad blok-gebaseerd en modulair, aangevuld met AI-output en netwerkdenken (zoals Obsidian). Word zal blijven bestaan voor de ‘oude wereld’ (juridisch, ambtelijk), maar steeds meer schrijvers, bloggers en kenniswerkers stappen over op de nieuwe bouwstenen.

1. Waar we nu staan

• Word / OpenOffice = klassiek lineair schrijven, vooral nog in gebruik bij formele documenten.
• Block-editor (WordPress, Notion, Coda, Medium) = modulair schrijven in bouwstenen. Dit wint snel terrein bij bloggers, marketeers, kenniswerkers.
• Obsidian / Roam / Logseq = netwerkdenken, kennismanagement, vooral bij early adopters en kennisondernemers.
• AI (zoals ChatGPT) = levert hele stukken tekst, die vaak blok-voor-blok moeten worden ingepast of herschikt.

2. Verwachte bewegingen

• AI-integratie wordt standaard
• Je hoeft niet meer zelf te typen, maar kunt een blok genereren, herschrijven of samenvatten.
• Denk: “maak een blok met drie voorbeelden”, of “verplaats dit blok naar een samenvatting”.
• Van document naar database
• Een tekst is niet langer één bestand, maar een verzameling blokken die in meerdere contexten herbruikbaar zijn.
• Voorbeeld: je schrijft een blok over “woningmarkt”, en datzelfde blok verschijnt automatisch in je blog, je lesmateriaal en je nieuwsbrief.
• Visuele compositie
• Tekst wordt meer als presentatie opgebouwd. Je schuift blokken, voegt media toe, en exporteert naar web, PDF, e-mail, of sociale media.
• Dit lijkt meer op Figma of Canva dan op een typemachine.
• Samenwerken in real-time
• Zoals Google Docs nu al heeft, maar dan met blokken: jij schrijft paragraaf 1, iemand anders sleept alvast blok 3 naar boven.
• Hybride: schrijven + kennisnetwerk
• Tools gaan Obsidian-achtige features (links, tags, relaties) combineren met block-editors.
• Je document wordt niet alleen een verhaal, maar ook een kenniskaart die relaties laat zien.

3. Schets van de eindvorm (2035+)

• “AI-first block-processor”
• Je werkt in een omgeving die lijkt op een block-editor.
• Je start niet met een leeg scherm, maar met een AI-gegenereerd skelet (kopjes, indeling).
• Je kunt tegen de AI zeggen: “maak dit blok sterker”, “splits dit blok in tweeën”, “voeg een tegenargument toe”.
• Universeel publicatieplatform
• Uit één tekstblok bouw je moeiteloos: een blog, een e-mail, een Word/PDF-document, een presentatie, of een social post.
• Output wordt automatisch aangepast aan het medium.
• Tekst = kennis = workflow
• Een tekstblok kan een taak zijn (“Stuur mail aan X”), een kennisstuk (“Samenvatting Sandel”), of een verhaal (“Blogpost woningmarkt”).
• Alles zit in dezelfde omgeving – geen aparte software meer voor e-mail, notities, blogs, documenten.
• De rol van Word
• Word (en opvolgers) blijven bestaan in niches: juridische contracten, overheidsformulieren, bureaucratische processen waar vaste formats nodig zijn.
• Maar de mainstream verschuift naar combinaties van blokken + AI + netwerken.

Kort toekomstbeeld (2025 → 2035)

• 2025-2027: Word blijft dominant in de kantoorwereld, maar block-editors (Notion, Coda, WordPress) groeien in populariteit.
• 2028-2030: AI wordt diep geïntegreerd → tekstverwerkers zijn half editor, half assistent.
• 2030-2035: De scheidslijn tussen tekst, e-mail, blog, presentatie en notitie vervaagt → één platform waar alles samenkomt.

👉 Kortom: de toekomst van tekstverwerkers is modulair, AI-gedreven en contextafhankelijk. We gaan van documenten maken naar kennis componeren en hergebruiken.