Rudy's ruimte

Tsss, het zal het toch niet waar zijn? De tabaksindustrie is al vanaf de jaren 60 bezig zich in te werken in de voedselindustrie om ons verslaafd te maken via manipulatie van voedsel om daar hun verdienmodel van te maken. Zie https://www.foodholland.nl/nieuws/266090/ en een artikel in het FD met meer achtergrond https://financieel.headliner.nl/item/sluiproute-naar-de-supermarkt-verslavend-voedsel-is-een-erfenis-van-de-tabaksindustrie-fd-247532. Ik schreef enkele dagen geleden over ‘slim afvallen’ https://www.rudymentair.nl/2025/07/13/slim-afvallen-volgens-de-beslisboom/ en dat ik dat nu meer vanuit een ‘systemische bril’ zou bekijken. Het stellen van persoonlijke doelen en het bereiken van resultaat is in hoge mate ook afhankelijk van je omgeving en ‘het systeem’ waarin fabrikanten en supermarkten en reclame en social media je voortdurend verleiden en prikkelen om de foute keuzes te maken, de keuzes die goed zijn voor hen, niet voor jou. Deze onthulling van hoogleraar Laura Schmidt geeft maar weer aan dat je geen complotdenker hoeft te zijn om in die richting te zoeken. Ik dacht daarom, ik draai het eens om, kan ik een stappenplan maken volgens de methode ‘slimme financiering’ om mensen nog meer jouw portemonnee te laten vullen door ze verslaafd te maken aan voedsel? Dan krijg je zoiets (bedenk dat ik deze vraag al had gesteld nog voordat ik vandaag het bericht over de tabaksfabrikanten tot me had genomen!)….

Oja, en merk ook op heerlijk slecht ChatGPT is in het maken van een passende illustratie, vol met taalfouten en slordigheden, dat komt omdat Chat een taalrobot is en niet sterk is in illustraties, maar wel grappig. Sumnefinanciering 2044 Spin van Liefland ….

Prima, laten we dit omdraaien als cynische maar realistische handleiding voor een fabrikant die maximaal wil profiteren van menselijke zwakte, marktstructuren en politieke beïnvloeding — een spiegel van hoe het systeem (soms ongemerkt) functioneert.

🐍 Stappenplan voor de sluwe fabrikant: hoe je geld verdient aan ongezondheid

Stap 1: Ontwerp verslavend voedsel tegen minimale kosten

“Wie de maag verovert, verovert de markt.”

• Gebruik goedkope grondstoffen: suiker, vet, zout en zetmeel als basis.
• Voeg textuurversterkers en smaakversterkers toe om ‘craveability’ te maximaliseren.
• Zorg voor een lage kostprijs per kilocalorie → zo kun je veel marge draaien en het goedkoop houden voor de consument.

🎯 Doel: voedsel dat moeilijk te weerstaan is, weinig verzadigt en uitnodigt tot overconsumptie.

Stap 2: Claim de schapruimte – win het gevecht om aandacht

“Winkelgedrag wordt gestuurd door schaphoogte, kleur en korting.”

• Betaal supermarkten voor ooghoogteplekken en kassadisplays.
• Kies verpakkingskleuren en woorden die gezond klinken (“light”, “ambachtelijk”, “natuurlijk”).
• Ontwikkel kindermerken en mascottes: creëer merktrouw vanaf jonge leeftijd.

🎯 Doel: maximale zichtbaarheid zonder inhoudelijke verantwoording.

Stap 3: Verleid met kortingen en bundels

“Wie twee koopt, eet ook twee.”

• Ontwerp verpakkingseenheden voor overconsumptie (bijv. familieverpakkingen, 2e gratis).
• Gebruik tijdelijke kortingen en actiemodellen om schaarsheid en impuls te triggeren.
• Werk samen met bezorgplatforms om “gezellig snacken” als norm te positioneren.

🎯 Doel: verhogen van volume en aankoopfrequentie, onder het mom van voordeel.

Stap 4: Breid je keten uit – win dubbel

“Zorg dat je verdient aan de gevolgen van je eigen product.”

• Investeer in diët-producten of ‘gezonde’ snacks met hetzelfde merk.
• Neem belangen in medische ketens of supplementenbedrijven.
• Sponsoring van sportevenementen en gezondheidscampagnes = win-win voor imago én verkoop.

🎯 Doel: maak geld op de input én op de oplossing van het probleem dat je creëert.

Stap 5: Koop bescherming via lobby en framing

“Politiek is een marketingkanaal met een ander tarief.”

• Betaal lobbyisten om regelgeving te verzachten, etikettering vaag te houden, en beleid te beïnvloeden.
• Organiseer reizen, diners, seminars voor beleidsmakers: netwerk is alles.
• Investeer in “wetenschappelijk ogende” rapporten die twijfel zaaien over negatieve effecten.

🎯 Doel: vertraging van beleid, verschuiving van schuld naar consument, en voorkomen van transparantie.

Stap 6: Normaliseer en externaliseer

“Laat het lijken alsof dit de norm is — of de schuld van de klant.”

• Voer campagnes waarin je klantkeuze centraal stelt: “je bepaalt zelf wat je eet”.
• Zeg: “onze producten passen in een verantwoord dieet, mits met mate.”
• Gebruik gezondheidskeurmerken, ondanks achterdeurtjes in de keten.

🎯 Doel: ethische en financiële afscherming, verantwoordelijkheid bij de burger.

🧨 Resultaat?

• Jij verdient op volume én op de oplossing.
• De burger betaalt met zijn gezondheid.
• De maatschappij draait op voor de kosten.
• De politiek kijkt de andere kant op, gevoed door rapporten en relaties.

Hier nog iets meer over het onderzoek van Laura Schmidt.

Samenvatting:

Hoogleraar publieke gezondheid Laura Schmidt onthult hoe de tabaksindustrie haar kennis van verslaving heeft overgedragen op de voedingsindustrie. Uit documenten uit de Tobacco Files blijkt dat bedrijven als Philip Morris en RJ Reynolds al sinds de jaren ’60 voedingsbedrijven opkochten om technieken voor smaak- en verslavingsoptimalisatie toe te passen op voeding. Zo werd een hersenmeetapparaat, oorspronkelijk bedoeld om sigaretten verslavender te maken, later gebruikt om voedsel onweerstaanbaarder te maken.

Via overnames van merken als Kraft, Nabisco en 7Up brachten tabaksbedrijven technieken als het toevoegen van verslavende combinaties van zout, suiker en vet naar de supermarkt. Hoewel de tabaksindustrie zich in 2008 uit de voedingssector terugtrok, blijft haar invloed zichtbaar in de wereldwijde verspreiding van ultrabewerkt voedsel.

Moderne hersenonderzoeken tonen aan dat suiker sterkere dopaminepieken veroorzaakt dan nicotine of cocaïne, wat de verslavende werking van deze producten verklaart. In Nederland is inmiddels 40% van het voedsel ultrabewerkt. Schmidt waarschuwt dat de voedingsindustrie, net als bij de tabaks- en opiatencrisis, juridisch ter verantwoording kan worden geroepen voor haar rol in de obesitas-epidemie.

Hoewel er geen direct bewijs is van bewuste strategieën om voedsel verslavend te maken, wijst Schmidt op systematisch gebruik van hersenwetenschap, geheime overnames en publieke beïnvloeding. Ze pleit ervoor obesitas te benaderen als een systeemprobleem veroorzaakt door commerciële belangen, en verwacht dat de industrie zich opnieuw zal aanpassen om haar winsten te beschermen — ook nu middelen als Ozempic mogelijk het speelveld veranderen.