Rudy's ruimte

Af en toe komen we met een clubje samen om een boek te bespreken. Bij toerbeurt kiest iemand het boek uit, de anderen voegen zich. Deze keer een boek en auteur waar ik nog nooit van gehoord had (dat vind ik ook een van de leuke aspecten, je laten verrassen, de ene keer valt het tegen de andere mee): Het liefdespaar van de eeuw, van Julia Schoch. Ik heb het meer veel plezier gelezen, het is een sobere en fijne schrijfstijl die met dit thema me van begin tot eind heeft geboeid. De auteur kijkt terug op een relatie van 30 jaar en beschrijft hoe ze zicht daartoe verhoudt of verhield. Het boek is aan de dunne kant, op mijn e-reader iets meer dan 100 pagina’s van een normaal lettertype en grootte, ik heb het in een dag tussen de bedrijven door gelezen. Het boek zet me aan het denken, het roept vragen op over mijn eigen relatie, hoe die dingen werken in relaties, hoe het zit maar haar man (leest die mee? is ze gescheiden inmiddels, wat is het voor een rare snuiter …..). Ik probeer weer met ChatGPT in gesprek te gaan en laat jullie hier meelezen. Ik doe dat in een aantal kleinere afleveringen die zo’n vraag van mij als leidraad nemen. Ik hoorde van een andere (mede-) lezer dat het allemaal ongemakkelijk voelde en dat de (twee) hoofdpersonen ‘raar’ zijn waardoor jezelf inleven lastiger wordt. Zelf heb ik het anders ervaren, meer met afstand, als observator, maar dit boek is geen vrolijk feel-goed boek nee, het is op plekken zeker vreemd en ongemakkelijk, daarom voor mij juist interessant.

PS Ik heb eerst het boek gelezen, zonder voorkennis of achtergrond. Natuurlijk wil je daarna weten wie deze auteur is, of het boek autobiografische elementen bevat (ja! geen twijfel mogelijk, zie verderop, maar ik weet dat het voor een roman vaak een foute vraag is, maar hè ik ben nieuwsgierig). Ook lees ik nu dat het om een 3-luik gaat en dat dit het 2e deel is, het enige deel wat in het Nederlands beschikbaar is.

De tekst “Het liefdespaar van de eeuw” is een roman van Julia Schoch, oorspronkelijk gepubliceerd in 2023 en vertaald naar het Nederlands in 2024. Het boek vertelt het chronologische verhaal van een langdurige liefdesrelatie, beginnend bij de intense verliefdheid en voortschrijdend door de uitdagingen van het samenleven, inclusief de komst van kinderen en de uiteindelijke verwijdering tussen de partners. Door middel van gedetailleerde observaties en reflecties van de verteller, onderzoekt het de complexiteit van liefde, tijd, identiteit en de onvermijdelijke veranderingen die een relatie doorgaat, en plaatst dit alles in een bredere sociaal-historische context. De roman benadrukt dat liefde, hoewel eenvoudig in het begin, met de jaren complexer wordt en zowel vreugde als ontnuchtering kan brengen.

Hoewel de verstrekte bronnen geen directe autobiografische verklaring bevatten dat het leven van Julia Schoch identiek is aan dat van de hoofdpersoon, zijn er wel opvallende parallellen en thema’s die suggereren dat de auteur inspiratie heeft geput uit haar eigen achtergrond

Overeenkomsten:

Opgroeien in de DDR: De auteur, Julia Schoch, is geboren in 1974 en groeide op in Mecklenburg, wat deel uitmaakte van de voormalige DDR. De hoofdpersoon/verteller van het boek beschrijft expliciet dat zij en haar partner zijn opgegroeid in een dictatuur, een paar jaar voordat de Berlijnse Muur viel, en dat ze getuige waren van de “revolutie” en het ontstaan van “vrijheid”. Dit komt overeen met de leeftijdsgroep en de geografische achtergrond van de auteur.

Literair werk: Julia Schoch wordt genoemd als “een van Duitslands beste schrijvers” en is “eervol onderscheiden voor haar gehele literaire werk”. De hoofdpersoon in het boek begint in het geheim met schrijven van korte verhalen, mogelijk zelfs een roman, en beschouwt schrijven als een “geheime realiteit”. Ze heeft ook andere romans geschreven, naast de roman over de liefde die mislukte. Dit schept een duidelijke parallel met het beroep van de auteur.

Jeugd in Mecklenburg: De hoofdpersoon vermeldt specifiek dat ze opgroeide in een garnizoensstad in Mecklenburg, wat overeenkomt met Julia Schoch’s opvoeding in Mecklenburg. Vadersrol in het communistische systeem: De verteller reflecteert op de overeenkomsten tussen hun vaders, ondanks hun verschillende beroepen, omdat beiden “die staat uiteindelijk allebei nodig hadden om te leven” en dat het verdwijnen van de staat “de grond onder de voeten had weggeslagen”. Hoewel de bronnen de specifieke rol van Schochs vader niet noemen, past dit thema binnen de ervaringen van iemand die opgroeide in de DDR.

Ervaringen na de val van de Muur: De hoofdpersoon beschrijft een periode van vrijheid na de val van de Berlijnse Muur, reizen naar West-Europa (Parijs), en het gevoel van “ontsnappen”. Ze reflecteert ook op het contrast met Oost-Europa, zoals Boekarest, en het gevoel daar “West-Europeaan” te worden. Dit weerspiegelt de generatie die volwassen werd na de Duitse eenwording.

Woonplaats in Duitsland: De auteur woont in Potsdam. De hoofdpersoon woont na haar studententijd ook in Duitsland en verhuist meerdere malen, onder andere naar een “niet-gerenoveerd huis in de binnenstad” en later naar een grotere, “gemoderniseerde” woning. Hoewel de precieze stad niet wordt genoemd, is er een duidelijk beeld van settelen in Duitsland.

Verschillen of onduidelijkheden:

Relatie en gezinsleven: De kern van het boek draait om de langdurige relatie van de hoofdpersoon (31 zomers) en haar ervaringen als moeder van twee kinderen. De bronnen geven geen informatie over de persoonlijke relatiestatus of het gezinsleven van Julia Schoch, waardoor een directe vergelijking op dit punt niet mogelijk is. Werk als vertaler: De hoofdpersoon is vertaler van beroep. De vertaling van dit specifieke boek in het Nederlands is echter gedaan door Josephine Rijnaarts, niet door Julia Schoch zelf.

Samenvattend kan worden gesteld dat het leven van de hoofdpersoon sterke overeenkomsten vertoont met de bekende biografische gegevens van Julia Schoch, met name wat betreft hun generatie, de ervaringen van het opgroeien in Oost-Duitsland en een carrière als schrijver.

PS Niet duidelijk of de auteur ook in het echt de relatie heeft verbroken, (spoiler) op einde van het boek neemt de auteur zich voor bij binnenkomst van de partner te melden dat ze vertrekt (uit de relatie, weg van hem), maar tot haar eigen verwondering zegt ze iets als ‘ik hou van je’. Het boek is een lang antwoord op haar eigen vraag hoe dit in hemelsnaam mogelijk is …. Afijn, daar gaat het ook niet om, ergens staat dat Schoch met haar partner en 2 kinderen woont in … maar wie die partner is?