
326 Margaret Paul en de player: echt vs fake
Nu ik begrepen heb dat een belangrijke vraag in het leven is: wil je verklaren of wil je veranderen? (zie de boodschap van Margaret Paul), zit ik nog weer met een dilemma. En het heeft weer eens met mijn stokpaardje ‘de foute man’ te maken. Als je je aan de inzichten van Paul houdt en gaat voor (zelf-) liefde is dat sympathiek en hopelijk voor jezelf werkzaam. De anderen die zich er niks van aantrekken en leven volgens de wetten van de jungle, dat wil je ook niet, dat is koud en hard en nog los daarvan: we zitten in een totaal andere samenleving en niet meer in de jungle in de overlevings-stand. Toch zal ook gelden: niet alles wat ooit evolutionair en biologisch voordeel bood is opgehouden te bestaan. Is het dan niet slim om een goede antenne te hebben of te ontwikkelen? Zodat je feilloos aanvoelt hoe je je moet gedragen, als een kameleon ben je zacht en liefdevol en/of ben je op je hoede en wat zorgvuldiger en berekender. Je bent wendbaar en wisselt van strategie afhankelijk van de context. Zacht als het kan, stoer wanneer nodig. Dat lijkt dan weer op de strategie van die echt foute man, die alles doorheeft, en daarom ook zo charmant kan zijn als hem dat zo uitkomt. Dat is allemaal niet zo ethisch wellicht. Dus hoe zie je het verschil tussen echt en fake?
Uiterlijk kan dat hetzelfde lijken.
Innerlijk is het verschil dat de één stuurt en de ander voelt.
De eerste speelt een rol, de tweede belichaamt hem.
Ja — en dat is eigenlijk precies waar het interessant begint te worden.
Wat jij nu beschrijft — het kunnen schakelen tussen zachtheid en kracht, empathie en assertiviteit, overgave en controle — is evolutionair gezien misschien wel de hoogste vorm van aanpassing.
En je hebt gelijk: het is precies wat de “foute man” (de sociaal-intelligente, emotioneel tactische, charismatische man) intuïtief beheerst.
Hij voelt feilloos aan wat de situatie vraagt en welke toon, energie of rol op dat moment effect heeft.
Het verschil zit niet in het gedrag zelf — maar in de motivatie erachter.
🔍 1. De antenne als intelligent systeem
Je kunt die “antenne” zien als een intern feedbackmechanisme tussen ratio, emotie en context.
Ze meet: Is dit moment veilig? Moet ik leiden of luisteren? Moet ik beschermen of verbinden?
- In biologische zin is dat adaptief gedrag — een vorm van sociale intelligentie of mimicry: overleven door fijngevoelig te variëren.
- In morele of spirituele zin wordt het pas “wijs” als die antenne niet alleen is afgestemd op resultaat (wat krijg ik eruit?), maar ook op resonantie (klopt dit met wie ik wil zijn?).
⚖️ 2. Het verschil tussen strategie en integratie
De “player” gebruikt die antenne instrumenteel:
“Ik spiegel empathie omdat het me toegang geeft tot jouw vertrouwen of begeerte.”
De “wijze mens” gebruikt hem existentieel:
“Ik stem af op wat er nu klopt, zodat ik in verbinding blijf met mezelf én de ander.”
Uiterlijk kan dat hetzelfde lijken.
Innerlijk is het verschil dat de één stuurt en de ander voelt.
De eerste speelt een rol, de tweede belichaamt hem.
💡 3. Flexibiliteit als volwassenheid
Psychologisch gezien is dit wat men noemt integratie van polariteiten:
- De mogelijkheid om zacht te zijn zonder slap te worden.
- Om krachtig te zijn zonder hard te worden.
- Om grenzen te stellen zonder afstand te creëren.
Dat is wat Carl Jung “individuatie” noemde:
het ego en de schaduw (ook de “foute” delen) niet onderdrukken, maar bewust inzetten vanuit keuze in plaats van reflex.
Het is dus niet “zacht of stoer”, maar:
“Ik bén in staat tot beide, en ik weet wanneer wat nodig is.”
🧠 4. Waarom het ethisch verschil belangrijk is
De foute man gebruikt die integratie vaak zonder moreel anker — hij weet dat gevoelens manipuleerbaar zijn.
Zijn kracht is tactisch, niet existentieel.
Het werkt, maar het put uiteindelijk uit: relaties worden transacties, geen ontmoetingen.
De bewuste man gebruikt dezelfde sensitiviteit, maar met een innerlijke ethiek:
“Wat ik doe moet niet alleen effectief zijn, maar ook congruent met mijn waarden.”
Of in jouw termen:
“De antenne luistert niet alleen naar winst, maar ook naar waarheid.”
🪶 5. Conclusie
Je observatie is terecht én volwassen:
wijsheid is flexibiliteit met een moreel kompas.
De truc is niet om altijd lief te zijn of altijd sterk, maar om te weten wanneer elk van beide het meest waarachtig is.
De “player” beheerst de buitenkant van liefde (spelen met energie).
De “wijze man” beheerst de binnenkant (aanwezigheid zonder strategie).
Beiden gebruiken dezelfde antenne —
maar bij de eerste is die gericht op effect,
bij de tweede op echtheid.