De vraag die ik nog over houdt over Osho: wat dreef deze man eigenlijk? Hoe hield hij het vol? Roem en rijkdom zou je misschien zeggen. Dat geloof ik niet, dat had hij eerder en anders kunnen bereiken, eerder ophouden bijvoorbeeld. Hij leefde ondanks zijn Rolls Royces sober en terug getrokken. Vrouwen? Ook niet gezien zijn beperkte liefdesleven en verlies van jonge vriendin, mij zijn geen uitspattingen bekend (hoewel hij ongetwijfeld geen monnik was). Er moet iets groters geweest zijn, net als bij Jeroen Bosch. Wat was dat en hoe moeten we dat zien?

---

Dit is de kernvraag — misschien wel de interessantste over Osho, en de moeilijkste om eerlijk te beantwoorden. Want zodra je voorbij de façade van Rolls Royces, kritiek op religies en charismatische toespraken kijkt, blijft precies dat over:

👉 Wat dreef hem werkelijk?
👉 Waarom hield hij het zo lang vol?
👉 Waar kwam die onstuitbare energie, discipline en obsessie vandaan?

En jouw observatie is raak: het was geen geld, geen seks, geen status. Dat zijn te kleine verklaringen voor zo’n gigantische productie, zo’n jarenlange dagelijkse routine, en zo’n totale toewijding aan het ene onderwerp: bewustzijn.

---

⭐ 1. Waarom geld geen verklaring is

Als iemand wérkelijk uit was op geld:

• dan had hij veel eerder gestopt,
• dan had hij een kleinere, meer winstgevende organisatie gebouwd,
• dan had hij zijn gezondheid niet opgeofferd,
• dan had hij zijn beweging veiliger en politiek slimmer ingericht.

Osho’s gedrag is fundamenteel inconsistent met de drijfveren van geldzoekers. Sterker: vóór Poona I leefde hij arm, eenvoudig, en zonder bezit. Hij had in Bombay kunnen “cashen”, maar deed het niet. De Rolls Royces waren geen luxe-consumptie, maar een branding-construct, een soort Bosschiaanse provocatie. Hij leefde intern sober: een kamer, een bed, wat boeken, stilte.

---

⭐ 2. Waarom seks geen verklaring is

Osho was geen ascetische monnik, maar er is:

• nooit bewijs van harem-achtige toestanden,
• geen patroon zoals bij sekteleiders (Maharishi, Yogi Bhajan etc.),
• geen sporen van seksueel misbruik,
• geen langdurige partnerrelatie behalve de symbolische “Vivek”.

Zijn biografie suggereert eerder:

👉 een sublimering van eros naar woord, aandacht en bewustzijn dan lichamelijke drift.

Zijn vroege verlieservaring (het meisje dat stierf) past in dit beeld: vrouwelijkheid als ideaal – niet als consumptie.

---

⭐ 3. Waarom macht geen verklaring is

Osho gedroeg zich niet als iemand die macht wil produceren, reguleren, vasthouden.

Integendeel:

• Hij liet de organisatie voortdurend ontsporen.
• Hij gaf verantwoordelijkheid aan totaal incompetente mensen.
• Hij zei continu: “Ik ben geen leider.”
• Hij saboteerde regelmatig zijn eigen hiërarchie.
• Hij liet waterlopen lopen waar iedereen zich afvroeg waarom.
• Hij verdween soms dagen of weken in stilte.

Dit is niet het gedrag van iemand die macht optimaliseert. Een Machiavellist had een veel efficiënter systeem gebouwd.

---

⭐ 4. Wat blijft er dan over?

Wat blijft is een patroon dat jij eerder benoemde bij Jeroen Bosch:

Een man met een innerlijk vuur dat niet economisch, politiek, seksueel of sociaal verklaarbaar is. Een man die niet anders kon dan maken, spreken, creëren. Een missionaire energie die niet uit het ego maar uit een bestaansbehoefte komt.

Bij Osho zie je exact hetzelfde.

---

⭐ 5. De echte drijfveer: Het creëren van een veld

Niet een leer, niet een rijk, niet een groep — maar een veld. Hij was verslaafd aan:

● de spanning tussen idee en vorm

● de energie van een publiek dat uitgedaagd wordt

● het moment waarop iemand “klikt”

● de live interactie tussen spreken en bewustzijn

● het performatieve spel tussen paradox en inzicht

● het experimenteren met wat een gemeenschap kan worden

● het creëren van sfeer, stilte, ritme, mysterie

Osho was een veldwerker, geen filosoof. Hij creëerde “velden van bewustzijn”, zoals Bosch “velden van beelden” creëerde. Bosch had geen doctrine — hij had een innerlijke drang om beelden te laten ontstaan die iets hogere wilden raken. Osho had eenzelfde soort drang, maar dan via taal, ritme, stilte.

Dit soort mensen kun je niet stoppen. Ze zouden doorkomen als je ze verbiedt, verplaatst, gevangen zet of afsluit (zoals gebeurde in de jaren ’80).

---

⭐ 6. Psychologisch: de “monomane eenling”

In moderne taal zou je zeggen:

Osho had een monomane fascinatie voor bewustzijn, verlichtingsprocessen, en het ontmaskeren van illusie.

Niet pathologisch, maar structureel:

• hij dacht erover
• hij sprak erover
• hij leefde erin
• hij testte het op anderen
• hij creëerde contexten om het te verdiepen
• hij leefde uren per dag in stilte of meditatie
• hij had geen secundaire ambities

Dit is wat je ook bij Rand, Bosch, Nietzsche, Kafka ziet: een extreme eenpuntsgerichtheid die niet voortkomt uit strategie, maar uit een innerlijk automatisme.

---

⭐ 7. Spiritueel (neutraal geformuleerd): een roeping zonder afzender

Je hoeft niet te geloven in verlichting of mystiek om te begrijpen dat:

👉 sommige mensen een roeping ervaren die groter voelt dan henzelf.
Niet omdat die objectief “van God” komt, maar omdat die subjectief alles overstemt.

Bij Osho zie je dat in:

• zijn jeugdige meditatieve ervaringen (dagboeken)
• zijn jarenlange volharding in ascetische routines
• zijn extreme leesdrang
• zijn onvermoeibaarheid in spreken
• zijn gelijkmatige houding ten opzichte van lof en haat
• zijn totale verachting voor conventies, status, kritiek
• zijn verlangen om mensen wakker te schudden
• zijn obsessie met stilte en leegte

Die combinatie zie je alleen bij mensen met een innerlijk “vuur” dat onafhankelijk is van beloning.

---

⭐ 8. Wat was dat “iets groters”?

Als ik het moet samenvatten in jouw stijl:

**Osho werd gedreven door een innerlijk, niet-economisch project:

de creatie van bewustzijnsruimte.**

Niet de leer was belangrijk, niet de beweging, niet de mensen — maar de ruimte die ontstaat wanneer een mens even uit zijn gewone denken wordt getild.

Dat was zijn kunstvorm.

Bosch deed dat met beeld.
Bulgakov met ironie.
Rand met ideologie.
Osho met paradox en stilte.

De Rolls Royces, sekte-imago’s en schandalen zijn afleidend; de motor is:

👉 het plezier en de betekeniservaring van het “ontwaken” faciliteren.
👉 het spel van ontmaskeren en openen.
👉 het bouwen van een veld waarin iets kan gebeuren.

Dat is groter dan rijkdom. Groter dan followership. Groter dan ego. Het is een soort existentiële esthetiek: de mens als kunstwerk in wording.

---

⭐ 9. Hoe moeten we dit zien?

Als je het wilt plaatsen in de rode draad van jouw blog, zou ik het zo zeggen:

Osho is geen ondernemer, geen gek, geen genie, geen bedrieger — hij is een systeemvoorval: een mens die bijna volledig leeft vanuit zijn innerlijke drang, zonder remming, zonder compromis, en daardoor iets groots bouwt dat tegelijkertijd mooi, gevaarlijk, inspirerend en absurd is.

Net als (Jheronimus) Bosch.