Natuurlijk had ik van ‘Hem’ gehoord: Osho, toen nog Bhagwan. Hij had tijdens zijn leven meerdere namen. De meeste van hem kennen hem wellicht op een ongunstige manier, als een seks-goeroe met beelden van wilde ‘feesten’ met dansende blote mensen in een Indiase commune. Dat gold ook voor mij. Inmiddels ben ik via-via meer bekend geraakt met zijn boeken en meditaties. Er zijn nog steeds levende community’s in de wereld (ook in Nederland, oa Den Haag en Amsterdam) waar je kunt dansen en mediteren. Ook ik was wat sceptisch, rare mensen die soms in oranje gewaden lopen en een medaillon met ‘Zijn beeltenis’ om hebben. Dat is nog steeds niet mijn ding. Net als Hij, ben ook ik geen volger en wars van verering en heldendom. Maar fascinerend is Hij (nu houd ik ermee op, die hoofdletter). Een slimme man die tienduizenden boeken heeft verslonden, meeslepende lezingen kon houden, met prachtige inzichten en anekdotes.

Hij was ook een grapjas die van lachen en mopjes hield, voor elke dag van het jaar een andere Rolls Royce, dat heeft niemand hem nog nagedaan. Hij wist op een originele manier het koude rationele Westen (met behoefte aan mystiek) te verbinden met die van het Oosten (met noodzaak van rationaliteit en meer welvaart). Tijdens mijn laatste vakantie heb ik twee boeken van/over Osho gelezen om me meer te verdiepen in dit fenomeen. Een Deense professor/bibliothecaris (Pierre Evald) heeft er zo’n beetje zijn levenswerk van gemaakt om Osho in beeld te brengen. Ik heb zijn ‘Osho source book’ gelezen (hele dikke pil). In datzelfde boek wordt een eerste workshop van Osho uit 1964 beschreven waar al zijn wijsheid in de kern al aanwezig zou zijn. Die workshop is later in het boek ‘The perfect way’ terecht gekomen. Een van de klassiekers of gouden-ouden van Osho dus (er zijn letterlijk honderden boeken van/over Osho te vinden, een wirwar van uitgevers en prints en bewerkingen en vertalingen, dat is precies wat onze Deen in kaart heeft proberen te brengen).

Wat ga ik doen? Ik maak een cv van Osho op basis van het Source-book. Ik probeer de man en zijn werk te duiden in een aantal stellingen. Die stellingen zijn door mij ingekleurd en gekozen vanuit mijn eigen fascinaties, dus subjectief en persoonlijk. Ook meen ik in de lezingen/boeken van Osho een terugkerend patroon te zien. Ik ben benieuwd in zijn werkwijze of aanpak (zoals ik dat eerder bij oa Bas Haring heb gedaan). En als we dan die methode helder hebben, dan kan ik AI vragen in de stijl van Osho een actueel vraagstuk te behandelen in een nieuwe fictieve lezing. Zo ben ik benieuwd hoe Osho een zaal vol wanhopige woningzoekers zou toespreken: Osho over de huizencrisis.

---

OSHO – BIOGRAFIE TOT 1974

Fase 1 — Jeugd en vroege vorming (1931–1947)

1931 – Geboorte in Kuchwada (Madhya Pradesh)

• Geboren op 11 december 1931 als Chandra Mohan Jain.
• Geboorte vond plaats in het huis van maternal grandparents, een welgestelde familie in Kuchwada.
• Grootvader: landeigenaar; grootmoeder: poëtische, spirituele vrouw met grote invloed op zijn vroege ontwikkeling.

Opvoeding

• De eerste jaren grotendeels opgevoed door zijn grootouders; vader en moeder woonden elders.
• Grootmoeder (Nani) vertelt hem tantrische verhalen en stimuleert zijn vroege interesse in spiritualiteit en poëzie.
• Grootvader (Nana) is Jain-seeker; Rajneesh daagt hem regelmatig uit met vragen.

Kindertijd en vroege sensitiviteit

• Op jonge leeftijd ervaart hij het overlijden van een meisje dat hij als zeer belangrijk beschouwde — later door hemzelf als levensbepalend element genoemd (bron indirect via Source Book-context).
• Hij staat bekend als een nieuwsgierig en opstandig kind, vaak in gesprek met religieuze figuren in zijn omgeving.

---

Fase 2 — Schooltijd, adolescentie en vroege controverses (1947–1951)

Scholingsperiode

• Volgt lokale scholen in Gadarwara.
• Toont daar een sterk kritische houding tegenover leraren en religieuze autoriteiten.
• De Source Book vermeldt meerdere anekdotes waarin hij religieuze figuren en bijgelovige praktijken ontmaskert, zoals het confronteren van een exorcist door diens “magische stok” af te pakken.

Intellectuele vorming

• Leest intensief; ontwikkelt een voorkeur voor filosofie, religie, mystiek en poëzie.
• Maakt naam als debater en jonge provocateur binnen lokale clubs en scholen.

---

Fase 3 — Universitaire opleiding en lezen op grote schaal (1951–1956)

Universitaire studie

• Start studie filosofie, eerst in Jabalpur en later aan Sagar University.
• Staat in deze periode bekend als briljant en conflictueus tegelijk.
• Schrijft gedichten, maakt notities over chakras, samadhi en meditatie in zijn studentendagboeken.

Zijn obsessie met lezen

• Bouwt al vroeg een grote privébibliotheek op.
• Volgens het Source Book wordt hij later “one of the most widely-read figures… owner of the world’s largest private library”.

Muziek als tweede leerlijn

• Luistert intensief naar klassieke Indiase en westerse muziek op een handbediende grammofoon.
• Ziet muziek als spirituele weg; pleit tegenover de vice-chancellor voor het belang van klassieke muziek.

1953 — Zijn claim van “enlightenment”

• Volgens eigen zeggen bereikt hij een staat van verlichting in 1953, maar het Source Book registreert dit enkel als Osho’s eigen narratief en niet als extern geverifieerd feit. (Vermeld in context van zijn “Earlier phases” – geen externe bron.)

---

Fase 4 — Docent, spreker en controversieel denker (1957–1966)

Universitair docent

• Wordt lecturer en later associate professor in filosofie aan colleges in Jabalpur.

Relaties met collega’s

• Staat bekend als geliefd bij studenten maar conflictueus richting collega’s.
• Veel spanningen door zijn kritiek op religieuze en traditionele overtuigingen.

Begin van lezingen buiten de universiteit

• Spreekt bij Rotary Club, Lions Club, Narvada Club, Gujarati Club, Parsi Club.
• Zijn reputatie groeit als provocateur met scherpe retoriek.

Eerste publicaties

• Schrijft pamfletten en kleine boekjes, waaronder:
• Sadhana Path (Path of Self-Realization)
• Sambhog se Samadhi Ki Ore (From Sex to Superconsciousness)
• Samajwad Se Sawadhan (Beware of Socialism)

Religieuze conferenties

• Neemt deel aan de World Hindu Religion Conference en andere debatplatforms.

Meditatie-innovaties

• Ontwikkelt eerste vormen van wat later “Dynamic Meditation” wordt.
• Begint meditatiecamps te organiseren in India.

---

Fase 5 — Reizend spreker en groeiende beweging (1966–1970)

Fulltime spreker

• Verlaat uiteindelijk in 1966 de universiteit vanwege conflicten en persoonlijke visie.
• Vanaf midden jaren 1960 reist hij intensief door India per trein voor lezingen, meditatiecamps en retraites.
  (Gedocumenteerd in interviews en getuigenissen door leerlingen.)

Publiek groeit

• Wordt bekend als Acharya Rajneesh.
• Zijn lezingen worden uitgegeven in het Hindi en arriveren in kleine oplagen in Bombay en andere steden.

Interactie met zoekende Indiërs én vroege westerlingen

• Source Book vermeldt dat vanaf eind jaren 1960 enkele westerlingen hem beginnen op te zoeken.

---

Fase 6 — Bombay-periode en eerste westerse instroom (1970–1974)

1970 – Vestiging in Bombay

• Verhuist officieel naar Bombay (Woodlands Apartments).
• Wordt vanaf dan vooral Bhagwan Shree Rajneesh genoemd.

Woodlands-periode

• Bouwt een uitgebreide bibliotheek op.
• Geeft dagelijkse lezingen (“discourses”), zowel binnen als buiten de ashram.
• Zijn stijl wordt toegankelijker voor westerlingen.

Sannyas-beweging

• Start in 1970 het Neo-Sannyas-initiatief: het geven van nieuwe spirituele namen en het dragen van oranje kleding.
• Dit leidt tot controverse in India omdat hij traditionele sannyasrituelen herinterpreteert.

Meditatiecamps in Mount Abu

• Geeft intensieve meditatieweekenden — essentieel voor zijn vroege volgelingen.

Ontvangen van hippies en westerse zoekers

• Vanaf 1971–1973 nemen grote aantallen westerlingen deel aan zijn meditaties, onder wie veel hippies en reizigers op de India-route.

1972–1974 – Internationale expansie begint

• Engelstalige publicaties verschijnen, zoals:
• I Am The Gate (1972)
• Meditation: The Art of Ecstasy (1976; lezingen uit 1970–1972)
• Westerse gemeenschappen vormen zich rondom zijn ideeën; eerste centra ontstaan.

---

Fase 7 — Vooravond van Poona (1974)

Laatste Bombay-jaren

• Begin jaren 1970 groeit zijn schare volgelingen zo sterk dat Bombay te klein wordt.
• Besluit zich te vestigen in Poona om een permanent meditatiecentrum te bouwen.

1974 – Verhuis naar Poona

• Start van wat later “Poona One” wordt genoemd — de internationale fase van zijn beweging.

---

CONCLUSIE

Dit cv (1931–1974) laat een consistente lijn zien:

• jeugd in een spiritueel-poëtisch maar ook zeer bevestigend milieu
• intellectuele rebelse student die religieuze en sociale conventies aanvalt
• universeel lezer en autodidact denker
• docent die uitgroeit tot rondreizende spreker
• charismatische leider die zijn eerste beweging vormt in Bombay
• internationale aantrekkingskracht vóór Poona