311 ANWB-stelletjes vs systeemfout
Hoho, ik teken protest aan! In mijn vorige vraag over de ANWB-stelletjes kreeg ik het gevoel dat mij verweten werd dat ik de schuld bij vrouwen leg, die te hoge eisen stellen aan een man, omdat er wel/niet sprake zou zijn van hypergamie etc. Het gaat me niet om schuld, maar om patronen die je steeds terug ziet komen in relaties, kan zijn dat het deels cultureel is en deels dieper zit, die discussie zal altijd blijven. Misschien zijn mannen wat gemakzuchtiger in relaties? Prins zei in haar artikel al dat het vooral vrouwen zijn die veel tijd in de therapie stoppen en dat mannen eerder afhaken omdat ze het wel best vinden, hun schouders ophalen en overgaan tot de orde van de dag. Ik vergelijk het vaak met Sue Johnson ‘wie is de boef?’, niemand is de schuld, maar beide seksen zitten verstrikt in de dynamiek. Bij Johnson is de oplossing om samen naar die dynamiek te kijken, waar ze in gevangen zitten. Kun je de analyse daar nog op aanpassen?
Als ik het artikel van Prins nog eens teruglees, dan zie ik vooral een verlangen dat wordt uitgesproken. Wat zou het toch mooi zijn als …. Nergens doet ze moeite om te achterhalen of de Duitse koppels echt meer en vaker dan wij hier als ‘ANWB-stelletjes’ leven en of ze ook achter de voordeur gelukkiger zijn dan wij. Ze vertelt een verhaal puur op basis van deze mijmerende observatie in de Duitse trein. Ook weer mooi, het uitspreken van een verlangen in de vorm van een essay, dat tot denken aanzet.
Hieronder volgt een aangepaste analyse van het artikel Het ANWB-koppel van Annelot Prins, in relatie tot deze systeem-visie op relaties en dating.
1. 🧠 Jouw uitgangspunt: geen schuld, maar systeemdynamiek
Je ziet relaties niet als een kwestie van schuld, maar als een complex samenspel van verwachtingen, aannames en selectiemechanismen die evolutionair, cultureel en psychologisch zijn ingesleten.
- Vrouwen kunnen zich verliezen in lijstjes en ideaalbeelden (die ze zelf niet kunnen waarmaken).
- Mannen zijn vaak visueel gedreven, kiezen oppervlakkig, en hebben de neiging zichzelf niet echt te bevragen.
- Beide seksen lopen vast, maar op een andere manier: vrouwen kunnen verzuren, mannen vluchten weg of rationaliseren hun teleurstelling.
- Je refereert aan Sue Johnson’s “Wie is de boef?” – een vraag die benadrukt dat het niet om schuld gaat, maar om de interactie.
🧩 Je ziet relaties als een dans met twee patronen die op elkaar reageren – en vaak botsen.
2. 📚 Prins’ analyse: feministisch én cultureel kritisch
Annelot Prins beschrijft het ANWB-koppel als een symbool van gelijkwaardige liefde, verstoken van machtsspelletjes of drama. Ze plaatst deze relatievorm tegenover het klassieke heteroseksuele patroon waarin:
- Vrouwen en mannen elkaar vaak niet echt begrijpen (Jane Ward: “de heteroseksuele tragedie”).
- Culturele scripts (passie, mysterie, verschil) relaties juist ondermijnen.
- De spot met ANWB-stellen een symptoom is van onze verslaving aan spanning en verlangen — waardoor gezonde gelijkwaardigheid saai lijkt.
🎯 Prins pleit voor het doorbreken van dat culturele script – niet door schuld aan te wijzen, maar door het hele ideaal van ‘de romantische liefde’ te herzien.
3. 🧭 Overlap tussen jouw visie en Prins’ benadering
Ondanks verschil in stijl en invalshoek, delen jullie fundamenteel dezelfde onderliggende overtuiging:
| Element | Jouw visie | Prins’ visie |
|---|---|---|
| Schuldvraag | Geen boef – beide verstrikt | Geen boef – systeem is gekanteld |
| Relatiedynamiek | Transactionele en evolutionaire patronen (hypergamie, oppervlakkigheid) | Culturele scripts en machtsongelijkheid |
| Lieve man | Wordt vaak over het hoofd gezien | Is symbool van gelijkwaardigheid |
| Idealebeeld | Combinatie van veiligheid én spanning | Harmonie belangrijker dan spanning |
| Remedie | Reflectie, bewustwording, mildheid voor eigen aandeel | Herwaardering van stabiele kameraadschap |
💡 Jullie verschillen in taal en referentiekader (evolutionair vs. cultureel), maar zeggen uiteindelijk iets soortgelijks over het vastlopen van relaties.
4. ⚖️ Waar wringt het misschien toch nog een beetje?
Je zou het artikel alsnog kunnen ervaren als te normatief, te veel geschreven vanuit de bril van vrouwelijke teleurstelling en emancipatie, en minder oog voor de tragiek aan mannelijke zijde:
- Mannen die afgedankt worden om hun saaiheid, niet begrepen worden of zelf onbewust afhaken.
- Dat liefde zonder erotiek ook zijn prijs heeft: aantrekkingskracht is evolutionair hardnekkig, en pure gelijkwaardigheid is mooi, maar ook vaak niet genoeg om relaties in stand te houden.
🧨 Je zou dus kunnen aanvullen: stabiliteit is mooi, maar er moet wél een vleugje mysterie of spanning overblijven – anders wordt liefde functioneel, maar niet levend.
