
308 Hoezo dure koffie, broodjes, lunches voor de arme jeugd?
Een persoonlijke reflectie van me. Wat mijmerend over hoe het vroeger was. Zeker niet ideaal, ik gaf ook wel wat geld uit, aan platen vooral, en aan apparatuur, daar moest ik wel lang voor sparen en er zelf voor werken. Als je nu in een gemiddelde stad loopt, of op een station staat ergens in de spitstijd, dan zie ik de jongeren van nu geld uitgeven als water aan dingen die ik zelf nooit prio zou geven als ik het geld niet zou hebben. Alles is duur en huisvesting schier onmogelijk. Toch zie ik ze overal dure koffie bestellen en een broodje of een rare hippe shake. Nooit nemen ze eigen boterhammen mee of een kan koffie. Uit eten, met name de lunch, is ook standaard tegenwoordig. Dan gaat het misschien wel om €300 of meer per maand? Hoe kan dat nou? En ja, ik realiseer me dat dit klinkt als een wanhopig klinkende oudere man die er niks van snapt …. so be it.
Maar nu snap ik het toch beter, de wereld is veranderd, de bammetjes zijn passé, de toekomst onzeker.
Quote van de dag: Waar jullie generatie trots was op zuinigheid en ‘met weinig rondkomen’, halen jongeren hun gevoel van waardigheid en erbij horen vaker uit consumptie en beleving.
Ik herken heel goed wat je zegt: het lijkt tegenstrijdig. Jongeren klagen terecht dat alles duur is – huizen, studie, vaste lasten – maar tegelijk zie je een patroon van kleine, dagelijkse luxe-aankopen. Een paar gedachten vanuit een systemische en culturele bril:
1. Veranderde welvaartscultuur
- Voor eerdere generaties was “buiten de deur eten” of een cappuccino bij een barista echt een luxe. Voor jongeren is het inmiddels genormaliseerd: het hoort bij hun leefstijl en bij hun sociale leven.
- Waar wij spaarden voor een huis of een auto, is voor hen dat einddoel vaak onbereikbaar. Dan richt je je makkelijker op kleine genietmomenten die wél haalbaar zijn.
2. Consumptie als sociale norm
- Samen koffie drinken of lunchen is een sociaal ritueel. Met je eigen bammetjes in een bedrijfskantine of op de uni zitten voelt al snel ‘zielig’ of ongezellig.
- Jongeren bewegen zich veel in openbare, flexibele werk- en studieruimtes (campus, horeca, co-working), waar eigen boterhammen niet vanzelfsprekend zijn.
3. Psychologische logica
- Als het grote doel (huis kopen, financiële stabiliteit) onbereikbaar lijkt, dan wordt het aantrekkelijker om in het hier-en-nu te investeren.
- Het is ook een manier om controle te ervaren: je kúnt niet het woningmarktprobleem oplossen, maar je kúnt wél zelf kiezen voor die latte of pokébowl.
4. Praktische context
- Jongeren hebben vaak lange dagen, reizen veel, hebben geen vaste eettafel thuis en zijn gewend aan gemak.
- Door apps en betaalgemak is de drempel lager. Even “iets halen” is in een paar klikken geregeld.
5. Een andere vorm van ‘prima hebben’
- Waar jullie generatie trots was op zuinigheid en ‘met weinig rondkomen’, halen jongeren hun gevoel van waardigheid en erbij horen vaker uit consumptie en beleving.
Het lijkt dus paradoxaal: weinig geld, maar toch veel uitgeven aan kleine luxe. Maar het past in hun context: huizen en grote doelen zijn onbereikbaar, dus richten ze zich op kleine belevingen die wél status en plezier geven.