280 Uit de oude doos: rentenieren op je 40e?
Aanleiding is een verhaal/column van Erica Verdegaal waarin ze uitlegt hoe je, als je dat wilt, zo kunt leven dat je op je 40e ‘met pensioen gaat’. De FIRE-beweging is iets van de laatste jaren waar vooral hipsters met schuimmelkkoffie en surfboards zich druk over maken. Veel meer ikke en veel minder wij als gemeenschap. Hieronder heb ik dat verhaal van Verdegaal samengevat en wat clippings uit mijn historie erbij gehaald: het is vooral veel oude wijn in nieuwe zakken.
https://www.blokjesenpijltjes.nl/2017/05/30/snel-met-pensioen
https://www.slimmefinanciering.nl/je-geld-of-je-leven
Het recept is steeds ongeveer hetzelfde: Leef zuinig. Wees je bewust van wat je echt nodig hebt en waar je gelukkig van wordt. Blijf ver weg van schulden (met als uitzondering wellicht de hypotheek op je koophuis(je). Verdien meer dan je nodig hebt, zet het verschil apart. Spaar dus zoveel mogelijk in weinig tijd. Hoe hoger je spaarquote en de rente op je spaargeld, hoe harder je vermogen groeit. Met rekentooltjes kun je dan uitrekenen wanneer je niet meer hoeft te werken en kan leven van je spaargeld. Kritiek Het recept klopt natuurlijk gewoon, kwestie van rekenen en gezond verstand. Nogmaals, ik snap niet goed ‘what’s all the fuzz about’.
Kritische noten over de sommetjes: Het spaargeld wordt meestal belegd met een rendement van 5%. Dat is inmiddels wel verleden tijd. Als de rente zo richting 0% gaat, storten de spreadsheets als een kaartenhuis in. Daar staat tegenover dat deze lieden het opgebouwde vermogen in stand willen houden. Dat hoeft natuurlijk helemaal niet, je spaargeld mag je langzaam opmaken en laten zakken tot 0 Euro als je aan je staatspensioenleeftijd zit. Goedkoop leven kan op vele fronten, maar met de huisvesting (huur of koop) wordt er in mijn ogen te makkelijk over gedaan. Als je afziet van subsidies, dan is het nauwelijks mogelijk om met een gezin normaal te wonen voor minder dan € 700 per maand.
Kritische noten over de filosofie: Het zijn toch vooral de hipsters en voormalige veelverdieners die hier interessant over zitten te doen. Lekker makkelijk als je tien jaar lang de hoofdprijs verdient op de arbeidsmarkt. Lijkt me superirritant voor mensen die echt hun best doen, nauwelijks wat verdienen en in een vicieuze schulden situatie verkeren. Er is kritiek dat je zo’n levenswijze alleen kunt volhouden omdat je gebruik maakt van het harde werken van de mensen om je heen. Het is met andere woorden een parasitaire strategie. Ik denk dat dat soms het geval is (als je bij vrienden slaapt etc) maar dat dat niet per se zo moet zijn. Hoewel: beleggen met een rendement van 5%? Welke wereld schuilt daar achter? Iemand zal toch omgekeerd jouw spaarcentjes moeten lenen en die 5% moeten betalen. Als iedereen zuinig leeft en niet meer leent, hoe ziet de economie er dan uit? Overigens nog steeds geen reden om niet zuinig te leven wat mij betreft. Dat is overigens ook wat Hormann zegt als ze hem daar naar vragen: ik weet niet wat dit met de macro-economie doet, maar voor mij geen reden mijn huis niet versneld af te lossen.
Vergelijking oud en nieuw
| Thema | Erica Verdegaal (2025) – FIRE | Je geld of je leven (Robin & Dominguez / Van Veen & Van Eeden) | Mijn reflectie (2017 / nu) |
|---|---|---|---|
| Doelgroep | Millennials (25–45 jaar), tweeverdieners, consumptief ingesteld | Breder publiek, gericht op bewust leven en consuminderen | Tijdloos, maar FIRE vaak privilege voor veelverdieners |
| Kernboodschap | Sparen, uitgaven beperken, beleggen tot 25× jaaruitgaven → leven van 4% rendement | Bewustwording: geld = levensenergie; consuminderen voor kwaliteit van leven | Fundament hetzelfde: niks nieuws, slechts herverpakking |
| Stappenplan | 7 simpele stappen (doel, balans, besparen, inkomen verhogen, beleggen) | 9 stappen o.a.: bereken levensinkomen, echt uurtarief, kasboek, hoera-punt | Vooral “levensenergie” en “echt uurtarief” voegen diepte toe |
| Rekenlogica | Spaarquote vertaald in aantal jaren vrijheid (10% = 9 jaar sparen voor 1 jaar vrij; 50% = 1:1) | Crossing point: inkomen uit vermogen ≥ uitgaven; hoera-punt waarbij vermogen op is bij sterven | Kritiek: 5% rendement niet realistisch, huisvesting onderschat |
| Beeld van consumptie | Millennials verbrassen: sloep, verbouwingen, luxe → geld verdampt | Overconsumptie als verslaving → leren dat veel niet nodig is | Ik leg meer nadruk op mallemolen van opleiding, werkdruk, schulden, burn-out |
| Motivatie | Vrijheid om dromen te realiseren (reizen, schrijven, restaureren) | Kwaliteit van leven, optimaal inzetten van levensenergie | Voor mij draait het niet om “niet meer hoeven werken”, maar om bewuste keuzes |
| Kritiek | Nauwelijks, vooral enthousiasmerend | Kritiek op consumentisme en verspilling | FIRE = privilege, parasitair element (rendement komt ergens vandaan), oneerlijk voor lage inkomens |
| Nieuw element | Generatiekader (millennials) + strakke rekenschema’s | Filosofische vertaling van geld naar levensenergie | Meer oog voor maatschappelijke context en ongelijkheid |
Reflectie
Wat mij opvalt is dat de boodschap zichzelf blijft herhalen. Elke generatie lijkt dit opnieuw te moeten ontdekken. Babyboomers hadden hun Vrekkenkrant, generatie X kreeg Je geld of je leven, en nu claimen de millennials FIRE als hun eigen vondst.
Inhoudelijk blijft het: minder uitgeven dan je verdient en het verschil laten renderen. De verschillen zitten vooral in framing:
- bij Erica is het een generatieverhaal vol sloepen en verbouwingen;
- bij Van Veen & Van Eeden is het een levensfilosofie over levensenergie;
- bij mij is het vooral systeemkritiek: wie kan dit eigenlijk, en wie betaalt de prijs van die 4 à 5% rendement?
Misschien is dat de werkelijke les uit de oude doos: de rekensommen veranderen nauwelijks, maar het kader wel. En juist dat kader bepaalt of je het ziet als hype, levensstijl of maatschappelijke noodzaak.
Samenvatting
In haar column Rentenieren op je veertigste? Zo doe je dat! bespreekt Erica Verdegaal (2025) de opkomst van de FIRE-beweging (Financial Independent Retire Early) onder millennials. Deze generatie, opgegroeid in welvaart, goed opgeleid en consumptief ingesteld, ervaart vaak dat hogere inkomens door hogere lasten en luxe-uitgaven snel verdampen. FIRE biedt een alternatief door inkomsten te maximaliseren, uitgaven drastisch te beperken en overschotten slim te beleggen.
Het doel is financiële onafhankelijkheid, bijvoorbeeld door een vermogen op te bouwen van 25 keer de jaarlijkse uitgaven, zodat men met een gemiddeld rendement van 4% kan leven van het vermogen. Verdegaal illustreert dit met rekensommen: wie 10% spaart, kan na negen jaar één jaar rentenieren; bij 50% spaargraad staat één werkjaar gelijk aan één vrij jaar; bij 75% kan men in ruim zes jaar volledig stoppen met werken.
De auteur presenteert zeven stappen om FIRE te realiseren: (1) bepaal motivatie en doel, (2) breng inkomsten en uitgaven in kaart, (3) bereken netto vermogen, (4) bereken benodigd vermogen, (5) verlaag uitgaven, (6) verhoog inkomen, en (7) beleg structureel het overschot. FIRE wordt zo gepositioneerd als een route naar meer vrijheid en tijd voor persoonlijke projecten zoals reizen, schrijven of restaureren.
Bron
Verdegaal, E. (2025, 16 september). Rentenieren op je veertigste? Zo doe je dat!
