Rudy's ruimte

Als afsluiting van deze reeks over Loveable, stel ik de vraag over de universele les. Eerder heb ik boeken besproken van Christien Brinkgreve en van Julia Schoch en ik denk dat daar dezelfde patronen in de relaties tussen man en vrouw in roman-vorm werden verteld (gebruik het zoekvenster op deze site om die blogs snel terug te vinden).

Kun je hier een universele les voor relaties en/of over de liefde uit trekken? Is hier sprake van een archetypische dans en hoe heet die dan?

We zeggen vaak: liefde moet je geven. Maar misschien begint liefde pas als iemand durft te blijven staan wanneer je iets aanreikt. Zelfs iets kleins. Zoals een bus thee. En misschien is de ware dans van de liefde niet aantrekken en afstoten, maar leren blijven – aan beide kanten van het gebaar.

🧠 1. Een universele les over liefde en relaties

De scène met de bus thee raakt aan iets fundamenteels in relaties:
liefde stroomt pas als ze ontvangen mag worden.

✨ Universele les:

In de liefde is geven niet genoeg. Er moet iemand zijn die durft te ontvangen. En ontvangen vraagt minstens zoveel moed als geven.

We leren vaak dat liefde draait om zorg, inzet, offers brengen. Maar ontvangen – werkelijk toelaten dat iemand je ziet, je helpt, je waardeert – is voor velen beangstigender dan geven. Zeker als je, zoals Maria, hebt geleerd dat nabijheid niet veilig is. Dan is liefde ontvangen een risico. Een sprong.

In relaties leidt dit tot een pijnlijk patroon:

• De één geeft liefde, zorg of aandacht.
• De ander weigert – subtiel of zichtbaar – uit zelfbescherming.
• De eerste voelt zich afgewezen.
• De tweede voelt zich overspoeld.
• En beiden raken verwijderd, ondanks hun goede bedoelingen.

🩰 2. Is dit een archetypische dans?

Ja. In de hechtingstheorie en relatiepsychologie wordt dit patroon vaak omschreven als een “pursuer-distancer dynamic” of in Sue Johnson’s EFT-model als:

🔹 De dans van aantrekken en terugtrekken

Typisch patroon:

• De zoeker (pursuer) probeert verbinding te maken: door te praten, zorg te geven, vragen te stellen, nabijheid te zoeken (zoals Maria met de thee).
• De vermijder (distancer) voelt zich ongemakkelijk bij die nabijheid, en sluit zich af, ontwijkt, relativeert of vlucht (zoals Maria’s moeder).
• Hoe meer de één zoekt, hoe meer de ander zich terugtrekt. En omgekeerd.
• Het is een zelfversterkend patroon dat allebei de partners in hun oude hechtingsscript houdt.

Jungiaanse/archetypische benaming:

Je zou dit ook kunnen zien als een archetypische dans tussen de ‘Verzorger’ en de ‘Afwijzer’:

• De Verzorger is het archetype van zorg, empathie en verbinding, maar draagt vaak ook angst om niet genoeg te zijn.
• De Afwijzer is niet per se koud, maar belichaamt het archetype van emotionele overleving: bescherming tegen pijn door afstand.

🔁 Wat maakt deze dans tragisch en tegelijk hoopgevend?

• Hij herhaalt zich zolang hij onbewust blijft.
• Maar zodra iemand het patroon ziet, kan er ruimte ontstaan.
• In Lovable gebeurt dat uiteindelijk bij Maria. Ze ziet wat ze telkens doet – en wat ze zoekt in mensen die dat niet kunnen beantwoorden.
• Die herkenning is de eerste stap uit de dans.