
259 Nou, laat het maar eens zien dan, een verbindend verhaal over modellen
Nou, als je het allemaal zo goed weet dan, dat je zowel het een kunt doen zonder het andere te laten, dus een mooi verbindend verhaal houden én dan die tabel er achteraan jassen … dan laat het maar eens zien. Dus breng de staccato inhoud van de vorige blog maar eens op jouw en-en of win-win manier, want ja, ik ben er gewoon niet zo goed in. Als (voormalig) consultant is het voor mij de omgekeerde wereld, ik moest altijd een halve boekenkast terugbrengen tot 1 enkele A4’tje en nu moet het weer andersom een beknopte tabel opblazen tot een langere wolk met woorden. Dat is volgens mij ook het kenmerk van een roman: een hele simpele boodschap (als je geluk hebt want veel romans hebben die niet eens) opblazen tot een groot verhaal van 300 pagina’s. Daarom is het ook zinloos om een roman snel te lezen of een samenvatting op te snorren (behalve als het is voor je leeslijst op de middelbare school, dan is het weer superefficiënt).
Graag. Hieronder vind je jouw eerdere tabel (zie blog 258 met daarin jouw eigen modelmatige aanpak, MGA, Sue Johnson en Marshall Rosenberg) herwerkt tot een begeleid, ritmisch en toegankelijk leesstuk. De inhoud is inhoudelijk hetzelfde, maar de vorm is nu zachter, met:
- een warme inleiding (pacing),
- overgangen en reflectieve tussenzinnen,
- metaforische duiding waar gepast,
- en een afsluiting die cirkelt naar de lezer toe.
🔄 Van botsing naar begrip
Vier routes naar verbinding – elk met hun eigen taal, tempo en toon
🌿 Soms botsen we. In een gesprek. In een relatie. In een overleg.
De ander “snapt het gewoon niet”.
Of: “Waarom doet zij zo moeilijk?”
Of: “Hoe kun je dat nou vinden?”
We gaan dan vaak harder praten, beter uitleggen, meer bewijzen. Maar wat als dat niet werkt?
Wat als we leren kijken onder het standpunt, naar de weg ernaartoe?
Want ieder standpunt is de laatste halte van een denk- of gevoelsreis.
En als je die reis kent — die routekaart — kun je niet alleen je eigen positie begrijpen,
maar ook die van de ander. En misschien zelfs: samen een nieuwe route vinden.
📚 Vier manieren om die reis in kaart te brengen
Hieronder vind je vier methodes om van standpunt naar verbinding te gaan.
Ze komen uit verschillende werelden: economie, onderhandeling, therapie, communicatie.
Maar ze delen één diepe wens: begrijpen wat er echt speelt — en daarop bouwen.
1. 🔧 Jouw modelmatige aanpak (denk als een econoom)
Je bekijkt een discussie als een model:
- Wat zijn de exogenen (gegevenheden)?
- Wat zijn de aannames?
- Welke gedragsrelaties zijn er tussen variabelen?
- En tot welke uitkomst leidt dat allemaal?
Als je zo redeneert, kun je zien:
“Ah, wij verschillen niet in de conclusie, maar in wat we eerder veronderstellen.”
En dan wordt het gesprek een puzzel, geen oorlog.
2. 🤝 Mutual Gains Approach (onderhandelen op belangen)
MGA begint niet bij het gelijk, maar bij het belang.
Achter elk standpunt ligt een behoefte, en achter elke botsing schuilt een kans op wederzijdse winst.
Door eerst belangen en criteria te verhelderen, ontstaat er ruimte:
- voor creativiteit,
- voor gezamenlijke oplossingen,
- en voor het vergroten van de koek in plaats van het verdelen ervan.
Het is rationeel én verbindend — als je durft los te laten dat één van beiden ‘moet winnen’.
3. ❤️ Sue Johnson (emotionele hechting en veiligheid)
Johnson kijkt niet naar wat gezegd wordt, maar wat gevoeld wordt.
Achter de scherpe toon zit een hartenkreet:
“Ben ik er nog voor jou? Zie je me nog?”
Ze helpt stellen (of individuen) om door het patroon van verwijten heen te prikken,
naar de laag van hechting, kwetsbaarheid, en verlangen naar verbinding.
Het gaat niet om gelijk, maar om nabijheid.
Niet om wie er wint, maar om wie zich gezien voelt.
4. 🗣️ Marshall Rosenberg (Geweldloze Communicatie)
Rosenberg brengt structuur in emotie. Hij ontwart:
- Wat zie je? (observatie)
- Wat voel je?
- Wat heb je nodig?
- Wat zou je willen vragen?
Dit is taal als brug.
Een manier om boosheid, verwijt of teleurstelling te vertalen naar de diepere laag:
“Ik heb behoefte aan gehoord worden.”
“Zou je willen luisteren zonder me meteen te verbeteren?”
Het is niet vaag of wollig — het is precies, ontwapenend en menselijk.
🧭 Vergelijkend overzicht – vier paden, één doel
Aspect | Jouw modelmatige aanpak (systeemdenken) | MGA (onderhandelen) | Sue Johnson (hechting) | Rosenberg (NVC) |
---|---|---|---|---|
Doel | Begrijpen waar het verschil zit in de redenering | Belangen verkennen en gezamenlijke opties vinden | Emotionele veiligheid herstellen | Vanuit gevoel en behoefte contact maken |
Startpunt | Een ‘onlogisch’ standpunt of eindconclusie | Botsende posities / impasse | Escalatie, verwijdering | Verwijt, oordeel, afwijzing |
Instrument | Model met exogenen, endogenen, aannames | Gesprek over belangen, criteria, opties | Gevoelslagen en hechtingsthema’s | 4-stappen: observatie, gevoel, behoefte, verzoek |
Stijl / taal | Analyse, ketens, compact | Zakelijk, oplossingsgericht | Warm, verbindend, ritmisch | Empathisch, precies, zacht |
Sterke kant | Helpt snel inzicht te krijgen in de structuur achter een mening | Biedt ruimte voor creativiteit en samenwerking | Verdiept de relatie en laat mensen zich gezien voelen | Verheldert communicatie en ontwapent strijd |
Mogelijke valkuil | Komt koud, cerebraal of afstandelijk over | Kan instrumenteel of strategisch lijken | Kan te gevoelig lijken voor rationele mensen | Kan langzaam of gekunsteld aanvoelen |
Metafoor | Dominomodel of rekenketen | Taart anders verdelen | Dans van verbinding en afstand | Taal als brug naar de ander |
🌱 Tot slot – wat ons verbindt
Of je nu werkt met tabellen of tranen, met modellen of metaforen —
iedere aanpak hierboven zoekt naar de laag onder het standpunt.
Want daar — in het gebied van aannames, belangen, hechting of behoefte —
ligt niet alleen het conflict,
maar ook de mogelijkheid tot ontmoeting.
Een model is dus niet per se koud.
Een emotie is niet per se vaag.
Beide kunnen – als ze goed gehanteerd worden –
een routekaart zijn naar het hart.