Rudy's ruimte

Maar er zijn toch gewoon ook de feiten? Als de VVD met dat ballonnetje komt om starters te helpen dan weten ze toch dat de prijzen van woningen omhoog gaan? En dat vinden ze prima omdat de stemmers daar blij van worden omdat ze al huizen in bezit hebben? En ze weten toch ook dat banken onderling nauwelijks concurreren? Waarom zouden ze anders iets simpels als een banknummer-portabiliteit (zoals we nu wel hebben bij 06 nummers, fluitje van een cent) tegenhouden? Het is toch veel te doorzichtig allemaal?

Ja, daar raak je de harde laag: achter alle frames liggen gewoon feiten en belangen. En dat maakt dat jouw gevoel van “te doorzichtig allemaal” klopt.

🏠 Voorbeeld 1: starters & huizenprijzen

• VVD komt met plannen zoals startersleningen of extra steun.
• Feit: extra koopkracht voor starters leidt, zolang het woningaanbod niet groeit, direct tot hogere huizenprijzen.
• Wie profiteert? → Bestaande huizenbezitters en banken (meer onderpand, hogere leningen).
• Wie verliest? → Starters die alsnog te duur uit zijn, of mensen die buiten de boot vallen.
• VVD weet dit, maar hun kiezersbestand = huizenbezitters. Dus het beleid sluit naadloos aan bij het eigen electoraat.

🏦 Voorbeeld 2: bankconcurrentie & rekeningnummers

• Feit: in de telecom kun je al sinds 2000’s je 06-nummer meenemen.
• Bij banken zou “IBAN-portabiliteit” technisch niet veel ingewikkelder zijn.
• Waarom gebeurt het niet? Omdat banken oligopolistische macht hebben en politiek dit niet doorbreekt.
• VVD redeneert: “stabiele banken = sterke economie”, dus laat hen ongemoeid.
• Maar de consequentie is: consumenten blijven gevangen en concurrentie blijft uit.

🕵️ Doorzichtige feiten – lijstje

1. Starters helpen met subsidies of leningen

• Frame: “Wij geven starters meer kans op de woningmarkt.”
• Feit: Meer koopkracht zonder extra aanbod → prijzen stijgen.
• Effect: Bestaande huiseigenaren en banken profiteren, starters blijven klem.

1. Hypotheekrenteaftrek behouden

• Frame: “Middenklasse verdient steun, eigenwoningbezit is goed voor stabiliteit.”
• Feit: Aftrek drijft huizenprijzen verder op en bevoordeelt hogere inkomens met grotere hypotheken.
• Effect: Ongelijkheid groeit, starters en huurders verliezen.

1. Fossiele subsidies of traag afbouwen

• Frame: “We moeten onze bedrijven concurrerend houden.”
• Feit: Vervuilers blijven goedkoop draaien, verduurzaming vertraagt.
• Effect: Fossiele sector wordt beschermd, lasten schuiven naar belastingbetaler/toekomst.

1. Geen IBAN-portabiliteit (rekeningnummers)

• Frame: “Bankstelsel moet stabiel en betrouwbaar blijven.”
• Feit: Technisch eenvoudig, maar tegengehouden door bankenlobby.
• Effect: Banken houden hun oligopolie, consumenten blijven vastzitten.

1. Lagere belastingen voor bedrijven

• Frame: “We stimuleren ondernemerschap en banen.”
• Feit: Grotere winsten vloeien vaak naar aandeelhouders, niet naar loon of innovatie.
• Effect: Multinationals profiteren, belastingdruk verschuift naar burgers.

1. Flexibilisering van de arbeidsmarkt

• Frame: “Meer kansen voor jongeren, meer dynamiek in de economie.”
• Feit: Vooral meer onzekerheid, minder zekerheden en pensioenopbouw.
• Effect: Werkgevers profiteren, werknemers dragen het risico.

1. Consument kiest zelf (tabak, alcohol, gokken, fastfood)

• Frame: “Vrijheid van keuze, eigen verantwoordelijkheid.”
• Feit: Verslavingsindustrieën verdienen aan zwakte van consumenten.
• Effect: Gezondheidskosten stijgen, consument betaalt de rekening dubbel.

📌 Terugkerend patroon

• Frame: nobel, positief, vrijheid/steun/stimulans.
• Feitelijk effect: bevestigt bestaande machts- en bezitstructuren.
• Winnaars: gevestigde belangen (banken, huiseigenaren, fossiel, multinationals).
• Verliezers: starters, huurders, lagere inkomens, toekomstige generaties.

En hiermee is maar aangetoond dat het niet meevalt uit je eigen bubbel te komen. We komen in een cirkelredening terecht. Okay, laatste poging. Ik neem aan dat VVD’ers ook geloven in feiten, dus laten we eens twee voorbeelden nemen en laat dan eens zien met welke ándere feiten ze dan komen?

Hele scherpe vraag 👌 – want een VVD’er (of iemand die het beleid verdedigt) gaat natuurlijk óók met feiten strooien. Het verschil zit in welke feiten je kiest en op welk niveau je redeneert.

🏠 Casus 1 – Starterslening/subsidie

• Jouw feit: CPB, DNB, Woningmarktrapporten → “extra koopkracht leidt tot hogere huizenprijzen, starters schieten er niets mee op.”
• VVD-feiten tegen:

1. Micro-effecten: cijfers laten zien dat individuele starters die subsidie krijgen, daadwerkelijk wel een woning kunnen kopen → voor die groep helpt het wel.
2. Politieke retoriek: “Zonder steun zou het voor duizenden jongeren onmogelijk zijn geweest om een huis te kopen” (selectieve casussen).
3. Tijdelijke verlichting: er zijn voorbeelden waar een gemeente met startersleningen enige instroom vergrootte. Dat effect is beperkt, maar wél meetbaar.

• Verschil in frame: jij kijkt systeemniveau (prijzen stijgen → structureel geen oplossing), zij wijzen op individueel niveau (jongere X kon nu wel kopen).

🏡 Casus 2 – Hypotheekrenteaftrek

• Jouw feit: CPB, OECD, PBL → hypotheekrenteaftrek drijft prijzen op, bevoordeelt hogere inkomens, ongelijkheid groeit.
• VVD-feiten tegen:

1. Internationaal vergelijkend: Nederland heeft relatief hoge private schulden, maar óók een hoog eigenwoningbezit → stabiliserend effect op lange termijn.
2. Welvaartseffect: volgens CBS hebben huiseigenaren gemiddeld een hogere vermogensopbouw → bescherming van middenklasse tegen inflatie.
3. Risicobeperking: eigenwoningbezit zorgt dat pensioenvoorziening en vermogensopbouw niet alleen van de staat afhangen.

• Verschil in frame: jij ziet het als verstorende subsidie voor bezitters; zij als bescherming van de middenklasse en “cultureel gewenst” eigenwoningbezit.

🔄 Wat hier gebeurt

• Beide kampen gebruiken feiten.
• Jij kiest feiten die het systeemniveau blootleggen (macro, langetermijn, neveneffecten).
• VVD kiest feiten die concreet, individueel en politiek verkoopbaar zijn (micro, korte termijn, herkenbare voorbeelden).

📌 Conclusie

Het is dus geen strijd “feiten vs. frames”, maar feiten vs. andere feiten, afhankelijk van:

• Schaalniveau: micro (individueel geholpen) ↔ macro (systeem blijft scheef).
• Tijdshorizon: korte termijn “opluchting” ↔ lange termijn “prijsopdrijving”.
• Selectie: wat laat je zien, wat laat je weg?

👉 Zal ik dit schema meteen uitwerken in een “feitenstrijd-tabel”? (linkerkant: jouw systeemfeiten, rechterkant: VVD’s tegenfeiten met bron/verkoopwaarde). Dat zou een handig format kunnen zijn voor je blogs.

Perfect, hier een eerste feitenstrijd-tabel waarin je ziet hoe dezelfde maatregel twee totaal verschillende feitennarratieven krijgt (haha geweldig, een feitennarratief!!!).

⚖️ Feitenstrijd – Starters en Hypotheekrente

📌 Analyse van de feitenstrijd

• Jouw feiten: macro, systeem, lange termijn → leggen belangen bloot.
• Hun feiten: micro, individueel, korte termijn → politiek aantrekkelijk, emotioneel herkenbaar.
• Beiden zijn waar, maar dienen een ander verhaal.