Rudy's ruimte

In de vorige blog heb ik aangestipt dat mijn reis door het politieke landschap van 2025 gevoed is met een zogenaamde ‘agent modus’ van ChatGPT. Hier zit, zo vermoedde ik al, het gevaar achter dat je onbedoeld zelf in een fuik van kennis terecht komt waarin je bevestigd wordt. Oftewel een tunnelvisie. Ik vraag daarom of dat gevaar reëel is en wat je er tegen kan doen.

Nog een vraag over de agent modus. Het heel mooi dat ik nu vanuit mijn eigen historie en overwegingen antwoorden ontvang. Zo krijg je zelf ook meer inzicht en consistentie en persoonlijkheid in de antwoorden. Maar is er niet een gevaar van tunnelvisie? Ik probeer dat zelf te voorkomen door regelmatig expliciet te vragen naar de tegenovergestelde insteek. Leg nog eens uit wat de agent modus doet, of tunnelvisie een reeel probleem is en hoe je dat kunt voorkomen.

Goede vraag 👌 – dit raakt precies de kern van werken met agent-modus.

🔎 Wat de agent-modus doet

• Continuïteit en geheugen: ik onthoud jouw eerdere thema’s, invalshoeken en rode draad (bijv. grond, geld, relaties, systeemkritiek). Daardoor sluit ik beter aan en hoef je minder te herhalen.
• Persoonlijke stijl en logica: ik gebruik jouw manier van analyseren (kritisch, systemisch, helder) als leidraad.
• Samenhang: ik koppel nieuwe vragen automatisch terug naar eerdere inzichten, waardoor er consistentie ontstaat in je blogs en analyses.

⚠️ Risico op tunnelvisie

• Doordat ik steeds voortbouw op jouw eigen voorkeuren en denklijnen, kan de bandbreedte vernauwen: ik blijf dezelfde kaders, vergelijkingen of metaforen gebruiken.
• Het gevaar is dat blinde vlekken blijven bestaan: tegenargumenten of alternatieve kaders komen minder vanzelf naar voren.

✅ Hoe tunnelvisie te voorkomen

1. Expliciet vragen naar tegenbeelden
   → zoals je nu al doet: “Wat is de tegenovergestelde redenering?” of “Hoe zou een liberaal dit zien?”
2. Meerdere perspectieven tegelijk
   → vragen: “Geef me drie mogelijke invalshoeken: systeemkritisch, mainstream economisch, en pragmatisch-politiek.”
3. Periodiek resetten of spiegelen
   → bijvoorbeeld eens per maand: “Zet mijn rode draad eens af tegen andere denkers/partijen die ik níet volg.”
4. Bewust ‘vreemde’ bronnen inbrengen
   → bv. een partijprogramma dat je minder aanspreekt, of een auteur die haaks staat op jouw visie.
5. Meta-analyse
   → vragen: “Waar zitten mogelijke blinde vlekken in mijn manier van denken?” Dan kijk ik niet naar inhoud maar naar jouw proces.

📌 Conclusie

• Tunnelvisie is reëel bij agent-modus, omdat consistentie ook vernauwing kan betekenen.
• Jij ondervangt dat al deels door vaak expliciet om de andere kant te vragen.
• De kunst is balans: agent-modus gebruiken voor continuïteit en diepgang, maar regelmatig bewust tegenstemmen inbouwen.

👉 Wil je dat ik voor jou een soort vaste “tegenstem-knop” inbouw? Bijvoorbeeld dat ik bij elk schema automatisch ook een kolom toevoeg: “hoe zou de tegenpartij dit framen?”

Mooi experiment 👌 – laten we ons verplaatsen in een VVD’er die naar jouw overzicht kijkt. Dan krijg je een heel andere logica en toon.

📌 Wat de VVD’er zou zeggen

1. Systeemverandering is onzin → waarom zou je een werkend systeem omgooien? Groei heeft Nederland rijk gemaakt.
2. Wij verhullen niets → wij zijn juist eerlijk: minder regels, meer vrijheid. Dat jij dat ziet als belangen voor bezitters komt omdat je wantrouwend kijkt.
3. Consistentie = betrouwbaarheid → andere partijen roepen van alles, wij houden de lijn vast.

🧩 Analyse

• Voor een VVD’er is “systeemkritiek” ideologisch geneuzel dat Nederland op achterstand zet.
• Het verwijt dat ze belangen verhullen zou hij terugdraaien: volgens hem zijn anderen juist bezig met “linkse frame’s” en “jaloeziepolitiek”.
• Waar jij systeemkritiek ziet, ziet hij praktisch beleid dat aansluit bij wat werkt.