130 Driekus again, femicide
Gisteren in AD naar aanleiding van enkele recente heftige femicide-voorvallen. Als vervolg op mijn eerdere stukjes over Driekus die zijn vrouw vermoordde https://www.rudymentair.nl/2025/07/18/driekus-en-zijn-vrouwen/.
Dit artikel gaat helemaal in op de rol van de dader. Terecht wat mij betreft, ik vraag me zelfs af of al die verklaringen van moeilijke jeugd etc wel zo relevant zijn. En toch fascineert mij de vraag veel meer hoe een vrouw voor dergelijke mannen kan vallen (misschien schrijf ik te veel vanuit mijn mannelijke verwondering, iets om nog eens naar te kijken, maar ik ben tenslotte een man, sorry daarvoor). Hier gaat het met name om de fase ná de verbintenis en waar je als vrouw dan in een lastig parket bent gekomen. Maar de fase daarvoor dus, de kennismaking, het overtuigd raken van ‘ja dit is mijn partner, hier wil ik mijn leven mee delen’ waar vaak al met grote letters is geschreven dat hier van alles niet deugt. Vooral niet om te beweren ‘had je maar beter op moeten letten’ of ‘hoe naïef kun je zijn’ maar a) ik wil het snappen, wat is het dat je de signalen niet ziet of wilt zien? en b) naar de toekomst, hopelijk, hoe voorkom je dat je in zo’n situatie belandt (als vrouw, maar zoals in het artikel even wordt aangestipt: het kan ook andersom natuurlijk, hoewel daar niet veel voorbeelden van zijn).
Onderaan tref je aan de samenvatting van het artikel.
Je raakt hier een wezenlijk punt dat in het AD-artikel vrijwel onbesproken blijft: de partnerkeuze. Want voordat een vrouw (of man) vast komt te zitten in een gewelddadige of controlerende relatie, is er een fase van aantrekking, verliefdheid, idealisering – en juist dáár ligt een kernvraag: Waarom kiezen mensen voor iemand die uiteindelijk zo destructief blijkt te zijn? En belangrijker: hoe kun je dat in de toekomst voorkomen zonder in verwijt of slachtofferschap te vervallen?
Waarom val je op de verkeerde man?
Een reflectie bij het AD-artikel over femicide
(Zaterdag 2 augustus 2025, “Wat bezielt een man die z’n partner doodt?”)
De cijfers zijn schokkend. Jaarlijks worden in Nederland veertig vrouwen door hun (ex-)partner vermoord. In 95% van de gevallen is de dader een man. De kranten, zoals het AD deze week, duiken begrijpelijkerwijs in de psyche van de dader: controleverlies, jeugdtrauma’s, slechte impulsbeheersing. Belangrijk. En toch ontbreekt iets essentieels in dit verhaal: hoe is het mogelijk dat deze man ooit als partner werd gekozen?
Niet als verwijt, maar als vraag. Niet als schuldverschuiving, maar als noodzakelijke analyse.
De onzichtbare rode vlaggen
In de meeste gevallen is er vooraf al sprake van klein, sluipend gedrag: jaloezie vermomd als liefde, controle als zorgzaamheid, geïsoleerd worden onder het mom van ‘bescherming’. En in het begin voelt het vaak veilig. Zelfs romantisch. De vrouw denkt: “Hij geeft echt om me. Hij is zó betrokken.” Pas veel later blijkt hoe verstikkend en gevaarlijk datzelfde gedrag is.
Waarom zien we die signalen dan niet?
Verliefdheid als blinde vlek
Een eerste verklaring ligt in de aard van verliefdheid zelf. Psychologisch gezien is het een toestand van tijdelijke irrationaliteit. De ander wordt geprojecteerd tot redder, tot veilige haven, tot bevestiging van eigenwaarde. En juist mensen met oude hechtingswonden – angst voor verlating, laag zelfbeeld – zijn kwetsbaar voor charismatische, maar manipulatieve partners.
De foute man als evolutionaire illusie
Er is ook een evolutionair perspectief: vrouwen vallen vaker op mannen die dominantie uitstralen. Niet om mishandeld te worden, maar omdat kracht, succes en zelfverzekerdheid als ‘beschermend’ aanvoelen. Helaas is die kracht bij foute mannen vaak schijn: het is geen innerlijke rust, maar een façade voor controlezucht en onzekerheid.
Hoe voorkom je een foute keuze?
Dat begint bij bewustwording. Niet bij wantrouwen, maar bij het leren herkennen van patroonmatig gedrag:
- Gaat hij snel? Direct samenwonen, claimen, exclusiviteit eisen?
- Beheerst hij je tijd? Wil hij altijd weten waar je bent?
- Spreekt hij met respect over anderen, vooral vrouwen?
- Mag jij grenzen stellen zonder dat hij geïrriteerd raakt of je subtiel manipuleert?
En vooral: kun jij jezelf blijven in zijn aanwezigheid?
Tot slot
Het AD-artikel eindigt met de zin: “Het komt nooit uit het niets.”
Dat geldt ook voor de liefde. Die komt óók niet uit het niets. Zij wortelt in eerdere ervaringen, verlangens en patronen – soms heilzaam, soms verwoestend.
Als we echt femicide willen voorkomen, moeten we naast de dader ook kijken naar het proces dat eraan voorafgaat: niet alleen strafrechtelijk, maar relationeel, psychologisch en maatschappelijk.
🔹 Quotes
1. “Wat je voelt is niet altijd wat goed voor je is.”
Veel vrouwen denken: “Het voelt zo goed, dus het zal wel kloppen.” Maar een sterk gevoel is vaak juist een waarschuwing – zeker als het gepaard gaat met onrust of afhankelijkheid. Liefde is niet alleen gevoel, het is ook keuze.
2. “Een man die jou wil, maakt je leven makkelijker – niet moeilijker.”
Als je steeds moet uitleggen, verdedigen of geruststellen, dan klopt er iets niet. Echte verbinding geeft rust, geen verwarring.
3. “Als je denkt: ‘Hij heeft ook goede kanten’, dan weet je eigenlijk al genoeg.”
Die zin komt bijna altijd uit de mond van een vrouw die zichzelf aan het sussen is. Geen enkele relatie is perfect, maar twijfel over de basis is geen bijzaak – het is de relatie.
4. “Pas als je zelf stevig staat, kun je zien wie er écht bij je past.”
Een van de kerninzichten: wie nog bevestiging zoekt van buiten, is kwetsbaar voor manipulatie of drama. Zelfliefde en grenzen zijn de basis van een gezonde relatie.
5. “Je kunt geen verkeerde man veranderen in een juiste partner.”
Liefde is geen project. Als je moet opvoeden, overtuigen of corrigeren, dan ben je geen partner maar therapeut – en dat werkt nooit.
6. “Een dwingende ex is zelden een verrassing.”
Het gedrag na de breuk was vaak al zichtbaar in de relatie. Achteraf zie je het pas scherp. Daarom is kennis van patronen cruciaal – niet om jezelf te verwijten, maar om jezelf te beschermen.
Samenvatting artikel: “Wat bezielt een man die z’n partner doodt?”
Gebaseerd op AD, zaterdag 2 augustus 2025, pagina 8–9
Wat bezielt een man die zijn partner doodt?
De recente moord op twee vrouwen door hun (ex-)partners – in Vlijmen en Gouda – schokte Nederland opnieuw en leidde tot een aangekondigde protestmars tegen femicide in Rotterdam. Maar wat drijft een man tot zo’n daad? Volgens onderzoekers en deskundigen gaat het zelden om impulsief geweld uit het niets; vaak ligt er een langdurig patroon van controle, isolatie en frustratie aan ten grondslag.
Hersenstructuur en stressregulatie
Neurobioloog Jos Driessen legt uit dat plegers vaak een andere hersenstructuur hebben, met name in gebieden die verantwoordelijk zijn voor impulscontrole en emotieregulatie. Deze mannen hebben moeite om spanning te reguleren, en kunnen vanuit onmacht of vernedering tot geweld overgaan. Vooral mannen met een verleden van verwaarlozing of geweld in de jeugd, lopen verhoogd risico.
Patroon van controle en machtsverlies
De daders zijn zelden ‘gek’ maar meestal mannen die de grip op hun leven verliezen. Ze kampen met verlies van werk, status of een gezin, en ervaren het vertrek van hun partner als een onaanvaardbare afwijzing. Veel vrouwen die worden vermoord door hun ex, hadden al eerder hulp gezocht of gewaarschuwd voor dreiging. Vaak werd dit echter niet serieus genoeg genomen.
Advocaat: ‘Mijn cliënten kan dit ook overkomen’
Familierechtadvocaat Ine Avontuur waarschuwt dat dit ook vrouwen uit haar praktijk kan treffen. Zij ziet een rode draad van onmacht en juridische frustratie bij mannen die hun ex proberen te straffen. Ze pleit voor betere bescherming van vrouwen met een dwingende of gewelddadige ex, en ziet te vaak dat signalen worden genegeerd.
Feiten en cijfers
- Jaarlijks worden circa 40 vrouwen in Nederland door een (ex-)partner omgebracht.
- 95% van de daders is man.
- In veel gevallen is er sprake van een voorgeschiedenis van bedreiging, stalking of psychische mishandeling.
Conclusie
Femicide is geen ‘incident’ maar het tragische eindpunt van structurele controle, psychisch geweld en falende signalering. Er is behoefte aan betere risicotaxatie, vroegere interventie, en serieuze aandacht voor de systematische dynamiek van deze vorm van geweld. De vraag “Wat bezielt een man?” is geen excuus, maar een oproep tot begrip, preventie en maatschappelijke verandering.
Bron: Artikel “Wat bezielt een man die z’n partner doodt?”, Josselin Gordijn & interview met Ine Avontuur, AD, zaterdag 2 augustus 2025, pagina 8–9.
