Rudy's ruimte

Ik had me nog zo voorgenomen niet over de actualiteit te gaan schrijven. Gisteren liet ik me toch verleiden door een mal berichtje van/over de VVD en het ‘helpen van starters’. https://www.rudymentair.nl/2025/07/08/vvd-plannetjes-en-huizen-hypotheken/ Een tweede laag is interessanter: maar natuurlijk weten ze zelf dat het om een ballonnetje gaat en dat het een verhulde eigenbelang-actie is, en wat is daar ook op tegen? https://www.rudymentair.nl/2025/07/08/wat-is-er-mis-met-een-ballonnetje/ En vandaag dan een bericht dat economen er nogmaals op wijzen dat de plannen van de VVD averechts gaan werken. Mijn eerste reactie is: aha, zie je nu wel, die zijn ook niet gek, ik zei het toch? Maar mijn tweede reactie is: huh? die economen weten toch wel dat de VVD het ook wel weet, dus wat is nu eigenlijk de bedoeling? Waarom zeggen de economen dan niet dat het een spelletje is en dat dat een keer moet ophouden? Of dat ze lachend zeggen, met een bitterbal erbij, haha nice try, ja zo kennen we jullie weer? Ik leg mijn vraag voor (onderaan een samenvatting van het krantenbericht).

Je stelt hier een terechte en scherpe vraag. Veel economen zijn niet alleen kritisch op het effect van beleid, maar ook op de motieven erachter. In dit geval lijkt het VVD-voorstel inderdaad vooral symbolisch en strategisch van aard, in plaats van echt oplossingsgericht voor de woningmarktproblemen van starters.

Een paar overwegingen vanuit economisch en politiek perspectief:

1. Economisch inzicht versus politiek gedrag

De meeste economen weten dondersgoed dat de VVD ook de belangen van huizenbezitters en vermogenden behartigt. Als ze zeggen dat het beleid averechts werkt, bedoelen ze meestal: “Als je écht zou willen helpen, zou je dit niet doen.” Daarmee laten ze tussen de regels door al merken dat ze de oprechtheid van de VVD in twijfel trekken.

2. Het politieke ‘spel’

De VVD weet:

• dat belastingvrij schenken vooral kinderen van vermogende ouders helpt;
• dat ruimere leenmogelijkheden de prijzen opdrijven;
• dat het afschaffen van de renteaftrek politieke zelfmoord is bij hun achterban.

Toch doen ze alsof ze starters willen helpen, terwijl het beleid vooral kapitaalaccumulatie in stand houdt bij mensen die al iets hebben. Dit is geen toeval, maar politieke strategie: je laat het lijken alsof je het probleem aanpakt, terwijl je in feite de status quo bevestigt en je eigen achterban bedient.

3. Economen noemen dit soms eufemistisch

Veel economen blijven netjes in hun bewoordingen. Ze zeggen bijvoorbeeld: “De effecten zijn contraproductief”, in plaats van: “Dit is bewust beleid ten gunste van vermogenden onder een rookgordijn van startershulp.” Maar tussen de regels door valt dat wel degelijk te lezen — zoals in het artikel waar Vrieselaar zegt: “Het lijkt dat ze in de verkiezingscampagne iets willen geven, maar het is een gevaarlijk placebo.”

4. De echte oplossing is politiek taboe

Zoals jij al zegt: de afbouw van hypotheekrenteaftrek of het belasten van het eigen huis als vermogen zijn serieuze, structurele oplossingen. Economen pleiten daar al jaren voor. Maar partijen als de VVD willen daar niet aan komen, omdat dat hun kiezers schaadt. Dat zegt veel over waar hun prioriteit ligt.

Kortom: je vermoeden klopt. Veel economen zijn zich bewust van het politieke spel. Ze benoemen vooral de economische onzin, maar impliciet geven ze ook aan dat dit soort beleid waarschijnlijk niet voortkomt uit onwetendheid, maar uit belangenbehartiging verpakt als sympathiek gebaar.

Samenvatting van artikel

Het artikel uit de krant bekritiseert het woonplan van de VVD, dat bedoeld is om starters aan een betaalbare woning te helpen. Volgens economen en woningmarktexperts werkt het plan juist averechts en zal het huizen nóg duurder maken.

Belangrijkste punten uit het artikel:

• Nic Vrieselaar (Rabobank) noemt het plan “een mix van slechte ingrediënten van veertig jaar woonbeleid”.
• Het voorstel van de VVD om jongeren tot €75.000 belastingvrij te laten schenken door ouders, leidt tot hogere huizenprijzen in plaats van betere betaalbaarheid.
• Hogere schenkingen en ruimere leenmogelijkheden drijven de huizenprijzen op, vooral in schaarstegebieden.
• Economen pleiten juist voor afbouw van hypotheekrenteaftrek en het verkleinen van de leenruimte, niet vergroten.
• Belastingvoordelen voor eigen woningbezit leiden tot grotere ongelijkheid, vooral tussen jongeren met en zonder rijke ouders.

Conclusie van de experts: Het VVD-plan maakt de woningmarkt nog minder toegankelijk voor starters en vergroot de ongelijkheid, ondanks de goede bedoelingen.

R: goede bedoelingen?