Rudy's ruimte

De bekende Jos @kanttekeningen, zie eerdere blogs, voorzag me van een artikel uit FD van gisteren. De inhoud daarvan is hier onder te vinden, rekening houdend met copyrights van FD naar mijn inschatting (en anders hoor ik het graag). De strekking van het interview met de meneer (die ik verder niet ken) is dat met name Europa wat zit te slapen, niet alert is, in zijn eigen bubble leeft etc. Het is de eeuw van China en India die eraan zit te komen, maar wij willen het niet zien en voeren een achterhoede gevecht. We reageren niet alert, we lopen slaafs achter Amerika aan, die zelf ook ligt te spartelen, we doen het niet goed in de Gazastrook and so on. Ik vind het herkenbaar maar misschien ben ik te veel beinvloed door @kanttekeningen. En waarom zijn onze media zo slecht in ons een spiegel voorhouden ….? We gaan het verkennen.

Europa in de wereld van morgen – wat Kishore Mahbubani ons te zeggen heeft

In een scherp interview met Het Financieele Dagblad (3 juli 2025) houdt de Singaporese oud-diplomaat Kishore Mahbubani Europa een confronterende spiegel voor. Volgens hem is het Westen zijn dominante positie in de wereld aan het verliezen, maar weigert het die realiteit onder ogen te zien.

“Jullie kunnen je eenvoudigweg niet voorstellen dat jullie je moeten aanpassen aan een wereld waarin je tot de minderheid behoort,” stelt Mahbubani.

Volgens Mahbubani breekt de 21e eeuw definitief met het Europese en Amerikaanse wereldbeeld. Azië is opgestaan, met China als voorzichtige maar strategisch denkende grootmacht. Europa daarentegen blijft, in zijn woorden, geopolitiek “onbekwaam”. Hij wijst erop dat de EU nog steeds denkt dat het de rest van de wereld kan veranderen — via sancties, democratische modellen of morele druk — terwijl het economisch en politiek terrein verliest.

Ook over de relatie met Rusland is hij kritisch: Europa heeft volgens hem nagelaten een langetermijnvisie te ontwikkelen voor samenwerking of vreedzaam naast elkaar bestaan. “Internationale politiek is koud en wreed,” zegt hij. “Je kunt je vrienden kiezen, maar je buren niet.”

Zijn boodschap is ongemakkelijk, maar helder: de wereldorde is aan het kantelen. Goed bestuur is belangrijker dan democratie, en het Westen doet er goed aan om zich aan te passen in plaats van te verwachten dat de rest zich blijft aanpassen aan hen.

➡️ Lees het volledige interview in Het Financieele Dagblad (3 juli 2025):
fd.nl/politiek/1557748/oud-topdiplomaat-kishore-mahbubani-europa-betaalt-de-prijs-van-zijn-geopolitieke-incompetentie

Bron: Het Financieele Dagblad, interview door Jean Dohmen, 3 juli 2025.

De visie van Kishore Mahbubani in dit interview vertoont sterke overeenkomsten met de denktrant van de auteur van Kanttekeningen, maar er zijn ook duidelijke verschillen. Hieronder een analyse van de belangrijkste overeenkomsten en verschillen, gegroepeerd naar inhoud en stijl.

✅ Overeenkomsten

1. Systeemkritiek i.p.v. morele verontwaardiging

Zowel Mahbubani als de auteur van Kanttekeningen kijkt met afstand en nuchterheid naar geopolitieke verhoudingen:

• Ze nemen macht en belangen als vertrekpunt, niet idealen of waarden.
• Naïviteit en hypocrisie van het Westen zijn terugkerende thema’s.
• Beide ontmaskeren de zelfrechtvaardiging van het Westen als wereldbeeld dat geen aansluiting meer vindt buiten zijn eigen sfeer.

Kanttekeningen zou Mahbubani direct bijvallen in zijn kritiek op het morele gelijk van Europa gecombineerd met structurele geopolitieke afhankelijkheid.

2. Aandacht voor machtsverschuivingen in een multipolaire wereld

• Mahbubani beschrijft het ontstaan van de Aziatische eeuw als onvermijdelijk en structureel.
• Kanttekeningen schrijft regelmatig over de tanende greep van de oude wereld (VS, EU) op globale verhoudingen.

Beide stemmen stemmen overeen in:

• hun erkenning van China als rationele speler,
• hun kritiek op de Amerikaanse en Europese neiging tot framing en dominantieverlies.

3. Afwijzing van het westerse universalistische denken

• Mahbubani fileert het idee dat democratie hét exportproduct moet zijn.
• Kanttekeningen verwerpt soortgelijke ideologische misleiding, zoals ‘vrijheid’, ‘de rechtsstaat’ of ‘mensenrechten’, die volgens hem vaak machtsinstrumenten zijn in plaats van oprechte beginselen.

Beiden delen het inzicht dat systemen zichzelf verkopen als neutraal of universeel, terwijl ze in werkelijkheid hegemoniale belangen dienen.

❗ Verschillen

1. Mahbubani is strategisch constructief, Kanttekeningen is observatief kritisch

• Mahbubani wil dat Europa zich sluw en berekenend opstelt — hij biedt dus ook routekaarten voor herpositionering.
• Kanttekeningen is beschouwender, hij observeert en ontleedt, maar biedt zelden directe handelingsperspectieven.

Mahbubani richt zich meer op beleid en diplomatie, Kanttekeningen op *denken en bewustwording.

2. Mahbubani blijft trouw aan het geloof in bestuur, Kanttekeningen wantrouwt systeemstructuren

• Mahbubani stelt: “Goed bestuur is belangrijker dan democratie.”
• Kanttekeningen zou daaraan toevoegen: “Bestuur is zelden neutraal, en zelden écht voor de burger.”

De laatste is wantrouwender tegenover de bureaucratische orde, zeker waar deze zichzelf presenteert als ‘redelijk’ of ‘technocratisch’.

3. Geografische blik versus maatschappelijke lens

• Mahbubani redeneert als geopolitiek strateeg: continenten, wereldmachten, diplomatie.
• Kanttekeningen redeneert vaak als maatschappelijk observator: elitevorming, media, framing, sociaal gedrag.

Waar Mahbubani spreekt over ‘Europa’, spreekt Kanttekeningen over ‘de bestuurlijke klasse’, ‘de beleidslaag’, of ‘de gesettelde elite’.

🧠 Samenvattend

💬 Conclusie
Mahbubani en Kanttekeningen kijken vanuit andere hoeken naar dezelfde wereld: de een als voormalige diplomaat, de ander als systemische observator. Hun diagnoses overlappen sterk — in hun kritiek op Westers zelfbedrog, in hun respect voor Aziatische rationaliteit, en in hun overtuiging dat de wereld fundamenteel verandert.