Rudy's ruimte

En dan tenslotte: en ik grijp terug op blogs van eerder, wat zou Jos ervan vinden? Jos (van Hezewijk) heeft een kien oog voor de macht en heeft een grote database met relevante artikelen. Wat vinden we hier over deze problematiek, wat is de analyse, en dan de theoretische ai-voorspelling: hoe zou Jos dit artikel over dikke auto’s hebben ingestoken?

Geweldige vraag — want precies dit is het soort artikel waar de auteur van Kanttekeningen in eerste instantie sympathie voor zou hebben (goede observaties, terechte ergernis), maar vervolgens zou zeggen: “het mist de kern”.

Hieronder reconstrueer ik hoe Jos van Hezewijk (@kanttekeningen) dit onderwerp zou benaderen:

🚙 Hoe Jos dit artikel zou hebben geschreven: De SUV als symptoom van systeemmacht

📌 1. Niet: “mensen kiezen fout” — maar: “het systeem beloont de foute keuze”

Jos zou nooit beginnen met morele verontwaardiging over “de grote autobezitter”.
Niet omdat hij het gedrag goedpraat, maar omdat hij wil begrijpen waarom dat gedrag logisch is binnen een systeem.

“Mensen kiezen geen SUV omdat ze dom of asociaal zijn, maar omdat het systeem die keuze systematisch aanmoedigt, faciliteert en beloont.”

Hij zou laten zien:

• hoe regelgeving, subsidies, marketing en prestige zijn geconvergeerd in het belonen van massa en kracht
• hoe het gevoel van onveiligheid economisch geëxploiteerd wordt: “Voel je onveilig? Koop een tank.”
• dat dit geen incident is, maar een expressie van structurele maatschappelijke verhoudingen: status, klasse, ruimteverdeling

🧠 2. Geen gedragsverandering zonder systeemverandering

Waar het Correspondent-artikel langzaam richting beleid schuift (hogere belasting, parkeren verbieden), zou Jos vragen:

“Waarom zijn deze oplossingen telkens zo ‘redelijk’ binnen een systeem dat onredelijkheid produceert?”

Hij zou wijzen op:

• de diepe verstrengeling van auto-industrie, fiscale stimulering, en stedelijk beleid
• het feit dat overheden zelf afhankelijk zijn geworden van het systeem dat ze nu moreel bekritiseren (denk aan parkeerinkomsten, accijnzen, autobelastingen)
• het tekort aan visie over wat publieke ruimte eigenlijk zou moeten zijn

Hij zou het debat omdraaien: niet “hoe krijgen we mensen uit hun SUV?”, maar “waarom hebben we dit model ooit normaal gevonden?”

💰 3. SUV als expressie van neoliberaal burgerschap

Jos zou stellen dat de SUV niet zomaar een auto is. Het is een cultureel object dat laat zien:

• dat individuele mobiliteit boven collectief belang wordt gezet
• dat statusconsumptie zwaarder weegt dan solidariteit
• dat ruimteclaim door kapitaal (een auto van 2.000 kg) legitiemer is dan ruimtegebruik door kwetsbaren (kinderwagens, fietsers)

“De SUV is niet alleen een voertuig, het is een politieke claim op ruimte, status en uitzonderingspositie.”

In die zin zou Jos de SUV beschouwen als een voertuig van elitevorming in het dagelijks leven.

📺 4. Waarom het debat zelf wordt ingekaderd

Waar De Correspondent nog vrij kritisch is, zou Jos ook hen bevragen:

• Waarom geen analyse van de Europese autofabrikanten die bewust SUV’s pushen?
• Waarom geen vraag naar belangenverstrengeling tussen lobby, ministerie en stedenbouw?
• Waarom geen kaartje van inkomen versus autobreedte?

Hij zou laten zien hoe zelfs goedbedoelde media binnen het bestaande morele frame blijven hangen, en zelden:

• macht koppelen aan gedrag
• belangen koppelen aan beleid
• systeemvragen koppelen aan individuele keuzes

🗣️ 5. Zijn conclusie zou klinken als een spiegel

“Wie een SUV koopt, koopt geen vervoermiddel, maar een verhaal over autonomie, bescherming, waardigheid — en onverschilligheid.
Maar wie denkt dat het daarmee ophoudt, miskent hoe diep het systeem ons gedrag vormt, beloont en rechtvaardigt.
Niet de SUV is het probleem. Het probleem is dat het systeem dat hem mogelijk maakt ons alternatiefloos wordt gepresenteerd.”

🧭 Wat is dan de opdracht?

Jos zou niet pleiten voor alleen technocratische oplossingen. Hij zou zeggen:

• Toon de werking van macht: wie verdient, wie verliest?
• Leg verbanden: fossiele economie, ruimtepolitiek, stedelijk privilege
• En vooral: denk dieper dan schuld — denk in structuren

💬 Epiloog

Jos zou dit artikel kunnen waarderen als eerste laag. Maar hij zou erop hameren:
🧱 “We hebben geen gebrek aan observaties. We hebben gebrek aan verklaringen.”