30 Beladen huis (4): hechtingstijlen m/v
Ik ben er nog niet klaar mee. Indachtig de boeken van Sue Johnson (waarover later meer) en andere schrijvers ben ik benieuwd wat er in de jeugd van m/v fout is gegaan. Nou ja fout, wat daar gespeeld heeft. Van welke hechtingsstijlen is sprake in dit soort koppels, en kan AI uit een roman-beschrijvingen daar iets zinnigs over zeggen?
Op basis van Beladen huis (Brinkgreve) en Het liefdespaar van de eeuw (Schoch), én gezien door de lens van Sue Johnson en hechtingstheorie, kunnen we de hechtingsdynamieken van de hoofdpersonages als volgt typeren:
🧠 Hechtingsstijl en jeugd in Beladen huis (Christien Brinkgreve)
👨 De man: vermijdend gehecht
- Oorzaak: vroege verlieservaringen (overleden zusje), emotioneel afwezige moeder, diepe verlatingsangst.
- Gedrag:
- Heeft een sterke behoefte aan controle en zelfstandigheid.
- Is bang voor emotionele afhankelijkheid, want dat maakt kwetsbaar.
- Zoekt liefde, maar verdraagt nabijheid slecht.
- Trekt zich terug, voelt zich snel buitengesloten: “Er buiten staan was voor A een grondervaring”.
- Bewaart spullen uit het verleden in een geheime opslag – als vastklampmechanisme.
Sue Johnson zou zeggen: zijn hechtingssysteem is overbelast; hij beschermt zichzelf door zich niet echt te hechten.
👩 De vrouw: ambivalent gehecht
- Oorzaak: een moeder met instortingen, die zorg vroeg in plaats van gaf; weinig ruimte om zichzelf te ontwikkelen.
- Gedrag:
- Zorgt, organiseert, past zich aan.
- Vraagt weinig ruimte voor zichzelf (“slecht geleerd om plaats in te nemen”).
- Is loyaal, maar wordt uiteindelijk emotioneel uitgeput.
- Behoefte aan verbondenheid blijft, ook als die niet beantwoord wordt.
Johnson zou dit zien als een pursuer: iemand die nabijheid zoekt maar zich onvoldoende gezien voelt — met pijnlijke verstrikkingen tot gevolg.
🔁 Hechtingscyclus in hun relatie
| Fase | Gedrag man (A) | Gedrag vrouw (CB) |
|---|---|---|
| Begin | Charismatisch, aandachtig | Bewonderend, ontvankelijk |
| Kinderen komen | Voelt zich buitengesloten | Vindt troost in moederrol |
| Middenperiode | Verwijt haar afstand, zwijgt | Werkt, zorgt, holt voort |
| Laatste jaren | Trekt zich steeds verder terug | Zoekt erkenning, voelt zich verdreven |
Ze dansen een klassieke “protest polka” (term van Johnson):
de één trekt zich terug → de ander dringt aan → en dat bevestigt de angst van beiden.
🧠 Parallelle hechtingspatronen bij Julia Schoch
👨 De man: ook vermijdend gehecht
- Emotioneel onbereikbaar, houdt van geheimhouding en onafhankelijkheid.
- Ziet kinderen als inbreuk op zijn vrijheid.
- Vervaagt uit de relatie zonder heldere breuk — typisch voor vermijding.
👩 De vrouw: ambivalent, met idealiserend begin
- Verheft hem (“liefdespaar van de eeuw”).
- Zoekt betekenis in de relatie, blijft lang hopen.
- Voelt zich uiteindelijk alleen, maar wacht op toestemming om te vertrekken — ook dat is hechting in afhankelijkheid.
🧩 Conclusie
Zowel bij Brinkgreve als Schoch zie je de combinatie van een vermijdende man en een ambivalente vrouw — een patroon dat Johnson veelvuldig beschrijft:
“Wanneer iemand zich terugtrekt, raakt de ander in paniek. En hoe meer die aanhaakt, hoe verder de ander zich afsluit.”
Beide boeken tonen niet alleen het patroon, maar ook het verdriet, de verwarring en het langzame inzicht dat daaruit voortkomt. Wat Sue Johnson toevoegt, is taal om deze dynamiek te begrijpen vóórdat hij definitief ontwricht.
