18 Liefdespaar: foute man (3)
Wat me tijdens het lezen fascineerde was de man op de achtergrond, waar de schrijver dus al 30 jaar een relatie mee heeft. In mijn perceptie een klassieke ‘foute’ man, zo iemand waarvan ik me vaak afvraag, waarom trapt iemand daar in, waarom pikt een vrouw dat, waarom moet dat zo lang duren, de rode vlaggen hangen overal …. Een stokpaardje van me, in relaties en liefde gaat het hier om een gemene paradox, foute mannen zijn charmant, spannend en (blijkbaar) verleidelijk misschien wel juist omdat ze moeilijk te vangen zijn, onberekenbaar, onbetrouwbaar. En dat terwijl er zoveel ‘goede mannen’ rondlopen waar dan weer niemand naar om kijkt? Onder het kopje ‘liefde’ wil ik dat later nog uitgebreider onder de loep nemen (daar is het tenslotte een stokpaardje voor), er is veel over te melden, het pad van de liefde zit vol obstakels en paradoxen (is vermoedelijk geen feit maar een (niet helpende) overtuiging). Anyway, maak eens een profiel van deze man, in welk opzicht is ie ‘fout’, en hoe zou een liefdescoach als Carla Ketelaar (zie eerdere blog, mikt op de doelgroep hoger opgeleide vrouwen die het lastig vinden een ‘goede man’ te vinden) hier op reageren met haar adviezen? En ook de vraag hoe deze partner zichzelf zou ervaren als ie dit boek leest (heeft ie het gelezen?).
Samenvatting voor wie het hele stuk niet wil lezen:
De partner in Het liefdespaar van de eeuw wordt neergezet als een complexe figuur: aanvankelijk charmant, mysterieus en intellectueel aantrekkelijk, maar op de lange termijn emotioneel afwezig, onbetrouwbaar en onbereikbaar.
In het begin:
- Hij maakt diepe indruk door zijn uitstraling, onverwachte gebaren en filosofische gesprekken.
- Hij lijkt een redder, met wie de verteller een unieke, bijna magische liefdesband ervaart.
Maar na verloop van tijd:
- Hij toont zich emotioneel gesloten, ontwijkt gevoelens en verdwijnt regelmatig.
- Hij leeft in geheimen, draagt niet bij aan het gezinsleven en is onverschillig of cynisch.
- Zijn liefde wordt afstandelijk en praktisch, zonder emotionele diepgang of echte betrokkenheid.
Vanuit haar perspectief: De verteller analyseert hun relatie intens, maar houdt veel gevoelens voor zich. Hij lijkt deze innerlijke wereld nauwelijks waar te nemen en zou haar twijfels waarschijnlijk afdoen als nutteloos of vermoeiend.
Volgens relatiecoach Carla Ketelaar: Deze man past precies in het profiel van de “foute man”: iemand die in het begin alles lijkt te bieden, maar uiteindelijk ongeschikt is voor een duurzame, veilige relatie.
Kerninzicht:
De betovering van het begin maskeert de pijn van een partner die zich nooit werkelijk geeft. De relatie wordt gekenmerkt door een onuitgesproken kloof tussen hun beider innerlijke werelden.
Lange versie (voor doorzetters, maar scroll vooral naar onderen voor het fraaie overzicht in tabelvorm met tips en adviezen vanuit de relationele hoek)
Op basis van de verstrekte tekstfragmenten kan de partner in het verhaal “Het liefdespaar van de eeuw” inderdaad gekwalificeerd worden als een complexe figuur die zowel charmant en intrigerend is, als op den duur afwezig en emotioneel onbeschikbaar.
De partner als charmante en intrigerende man:
Vanaf het begin wordt de partner gepresenteerd als iemand met een onmiddellijke, bijna magische aantrekkingskracht. De verteller had “één oogopslag nodig om verliefd op je te worden”
en voelde zich meteen “gek op je”. Zijn charme en intrige komen op verschillende manieren naar voren:
• Aanvankelijke allure en mysterie: Hij staat plotseling met vanillethee voor de deur, een klein gebaar dat de verteller volledig betovert. Hij verschijnt “onverwachts” en maakt van hun samenzijn “een geheim,” wat de ontmoetingen “exclusief” en “opwindend” maakt. De verteller beschrijft hem als “statig” en “zo knap dat je volkomen op je gemak lelijk kon zijn”. Zelfs zijn manier van kleden – als een dandy in ouderwetse pakken of als een bibliothecaris – draagt bij aan zijn unieke en elegante uitstraling, waardoor hij zich onderscheidt van andere studenten. Hij heeft een charismatische aanwezigheid die ervoor zorgt dat “alle gezichten zich naar je toe keerden”.
• Gevoel van redding en veiligheid: De verteller ervaart zijn komst als een “redding” en voelt zich bij hem voor het eerst niet langer gewend aan vrijblijvendheid. Wanneer ze in gevaar is door gaslekkage, komt hij haar te hulp als een teken van het lot. Dit draagt bij aan het beeld van hem als een sterke, beschermende figuur.
• Intellectuele en filosofische diepgang: Hij is geïnteresseerd in “vrijheid en anarchie, over de irrationele houding van de kleine burgerij, over de zinloosheid van utopieën of de traagheid van de massa”. Hij stelt zelfs een “Manifest van de radicale gelieven” op. Zijn kritische blik op kunst en literatuur, waarin hij pleit voor “vertrouwen in de wereld in plaats van doemdenkerij,” fascineert de verteller diep. Dit intellectuele aspect maakt hem uitdagend en boeiend.
• Gedeelde illusie van uniekheid: De verteller en hij geloven dat zij “het liefdespaar van de eeuw” zijn, anders dan de ‘gewone’ ongelukkige mensen om hen heen. Deze gezamenlijke afwijzing van maatschappelijke normen draagt bij aan een gevoel van exclusiviteit en een band die uniek is, wat de intrige alleen maar vergroot.
De partner als foute, afwezige en onbeschikbare man:
Naarmate de relatie vordert, verschuift het beeld en worden zijn afwezigheid en onbeschikbaarheid duidelijker, vaak tot frustratie van de verteller.
• Emotionele afstand en vermijding: Hij is van nature terughoudend met emoties. Hij vindt “ongelukkig zijn niet zo zinvol” en beschouwt “geharrewar rond emoties” als “tijdverspilling”. Hij geeft “geen uitleg en nam ook niemand in vertrouwen”. Hoewel de verteller aanvankelijk de gezamenlijke geheimzinnigheid opwindend vindt (“Zwijgen, aarzelen, iets achterhouden – dat deden we graag”), keert dit zich later tegen de relatie.
• Fysieke en emotionele afwezigheid: De verteller merkt op dat hij plotseling niet meer kwam, en later dat hij vaak onverwachts opduikt of verdwijnt. De suggestie dat hij ‘liever te gast’ is bij haar, dan echt samenwoont, duidt op een afstand die hij in stand wil houden. Zijn reis naar Siberië, waarbij hij geen ‘heimwee’ kent, symboliseert zijn neiging om afstand te creëren. Uiteindelijk wordt de badkamer het “toevluchtsoord” van de verteller, waar ze alleen kan zijn, wat een reflectie is van de toenemende afstand tussen hen.
• Geheimen en bedrog: De verteller realiseert zich later dat zijn leven “uit louter geheimen leek te bestaan”. Ze verdacht hem van bedrog, en kwam erachter dat hij “ervaring” had opgedaan in “het verbergen van bedrog” en “het verzwijgen”. Ze interpreteert later zijn gedrag als “misleidende manoeuvres” en “pluimstrijkerij”. Zijn onwil om over zijn verleden of mogelijke halfzussen te praten, wordt door de verteller gezien als een teken dat hij “iets te verbergen had”.
• Gebrek aan inbreng in gezinsleven: De verteller verwijt hem dat hij “niets bijdroeg aan het gezinsleven”. Zijn ongemak met de kat en het huishouden benadrukken zijn terughoudendheid met “zachtere” aspecten van het samenleven.
• Onverschilligheid en cynisme: Hoewel hij aanvankelijk een bron van optimisme is, wordt hij later ook getypeerd door cynisme en een neiging tot passiviteit, bijvoorbeeld wanneer hij vindt dat de liefde alleen maar gaat om “het min of meer redden”.
Nog meer info over de partner
De partner, aangeduid als ‘jij’ door de verteller, wordt gedurende het verhaal uitgebreid beschreven aan de hand van zijn gedrag, uitspraken en interacties, hoewel de overdenkingen voornamelijk vanuit het perspectief van de verteller komen [5, e.v.].
• Vroege kenmerken: De partner wordt geïntroduceerd als iemand die direct en charmant is. Hij belde de verteller en stond snel voor haar deur. Hij straalde een zekere “statigheid” uit, een woord dat de verteller niemand anders toedichtte. Hij kleedde zich als een dandy, opvallend elegant in vergelijking met andere studenten, wat hem een aura van allure gaf, hoewel de verteller later erkent dat dit beeld deels door haar eigen bewondering werd gecreëerd (zijn jas was stijf, maar leek te wapperen).
• Persoonlijkheid en levenshouding: Hij is pragmatisch en nuchter; hij vond ongelukkig zijn “niet zinvol” en “verspilling van energie”. Dit contrasteert scherp met de melancholie en diepe reflecties van de verteller. Hij leefde aanvankelijk als een kluizenaar, schijnbaar zonder materiële behoeften, en toonde interesse in concepten als vrijheid en anarchie. Hij leek niet nostalgisch en kon woedend worden als mensen de verschrikkelijke dingen uit het verleden in een milder licht zagen.
• Oorsprong en gezin: Net als de verteller groeide hij op in een dictatuur (de DDR) en kende hij dezelfde films en muziek. Zijn vader was een kunstenaar die de staat bekritiseerde, maar er ook afhankelijk van was; zijn verdwijnen na de val van de Muur sloeg “de grond onder de voeten weg”. Later in het verhaal komt naar voren dat hij in de zomer dat zij elkaar ontmoetten zijn vader bijna verloor aan een zelfmoordpoging, wat hij jarenlang verborgen hield. Hij had ook een halfzus over wie hij liever niet sprak.
• Relatie met de verteller: Hij was aanvankelijk zeer gepassioneerd; hij omhelsde haar en liet zich meteen op het tapijt vallen. Hij stelde een pact voor van drie jaar, wat uiteindelijk 31 zomers zou duren. Hij had moeite met het tonen van kwetsbaarheid of het delen van diepere emoties. Hoewel hij haar redde van een gaslekkage en zich zorgen maakte toen ze ziek werd, bleef hij vaak afstandelijk of geheimzinnig over zijn eigen leven.
• Reactie op gezinsleven: Toen er kinderen kwamen, werd hij, net als de verteller, meer gefocust op praktische zaken en de verantwoordelijkheden van het ouderschap. Ze gedroegen zich als “twee managers van een bedrijf” als het om de kinderen ging. Echter, de verteller bekritiseerde hem er later op dat hij “niets bijdroeg aan het gezinsleven”.
• Houding tegenover ‘de buitenwereld’: Hij gedoogde het afwijkende gedrag van zijn vrienden en leek weinig moeite te hebben met hun gebrek aan begrip voor zijn intellectuele bezigheden. Hij was kritisch op kunst die leed verheerlijkte en vond dat liefde niet ingewikkeld hoefde te zijn.
• Later in de relatie: Zijn liefde voor de verteller wordt “bedachtzaam”. Hij lijkt minder geïnteresseerd in de emotionele diepgang van de relatie en meer in een praktische, geordende samenleving. Hij klaagt over stof en rommel, en ziet de eigendommen van de verteller als “rotzooi”. De communicatie tussen hen verminderde, ze leefden elk in hun “eigen bubbel”.
Hoe de partner deze overdenkingen zou beleven:
De “overdenkingen” van de verteller zijn vrijwel volledig intern en zelden direct gecommuniceerd aan haar partner. De verteller schrijft over haar gevoelens en analyses in het geheim, en ze probeert zelfs haar gedachten en plannen voor hem verborgen te houden.
1.
Onbewustzijn: Het meest waarschijnlijke is dat de partner zich grotendeels onbewust zou zijn van de diepte en de aard van de vertellers overdenkingen. Hij is een man van actie en pragmatisme; haar interne wereld vol twijfels, analyses en verborgen gevoelens zou waarschijnlijk buiten zijn perceptie vallen. De verteller merkt op dat hij haar aanwezigheid soms ervoer “alsof het tochtte. Een zuchtje wind, onmerkbaar, zonder enige betekenis”, wat impliceert dat hij haar diepere emotionele bewegingen niet opmerkte.
2.
Mogelijke afkeuring: Als hij al iets van haar innerlijke strijd zou opmerken, zou hij het waarschijnlijk als “zinloos” of “verspilling van energie” beschouwen, gezien zijn eerder uitgesproken mening over ongelukkig zijn. Hij had weinig geduld met het opgraven van het verleden of met “zielenleed”. Hij zou haar introspectie als een gebrek aan daadkracht of efficiëntie kunnen zien.
3.
Verschillende percepties van de liefde: Waar de verteller liefde analyseert en ontleedt, ziet hij het als iets dat eenvoudig hoort te zijn en waarvan het verloop voorspelbaar is als men lang genoeg blijft. Hij zou haar zoektocht naar de complexiteit van hun relatie en haar overwegingen om te scheiden waarschijnlijk niet begrijpen.
4.
Praktische reactie, geen emotionele verdieping: Zijn reacties op haar directe vragen of uitingen zijn vaak ontwijkend of oppervlakkig, gericht op de oppervlakte van hun interactie in plaats van op de onderliggende emotionele waarheid. Dit suggereert dat hij niet in staat of bereid zou zijn om de emotionele en filosofische diepte van haar overdenkingen te bevatten. Kortom, de partner is waarschijnlijk grotendeels blind voor de innerlijke wereld van de verteller, en als hij er al iets van zou meekrijgen, zou hij het waarschijnlijk afdoen als onnodig complex of onproductief. Hun relatie wordt deels gedefinieerd door deze onuitgesproken kloof tussen hun beider innerlijke werelden.
Inzichten van Carla Ketelaar over de genoemde partner (‘foute man’):
Op basis van de beschrijving van de partner in Het liefdespaar van de eeuw, zou Carla Ketelaar deze man waarschijnlijk typeren als een klassieke “foute man” in de betekenis die zij daaraan geeft in haar boeken en lezingen.
Ketelaar stelt dat een foute man zich in het begin vaak zeer charmant en intrigerend opstelt. Hij weet precies hoe hij een vrouw moet raken: met kleine gebaren, intellectuele aantrekkingskracht en exclusieve aandacht. Dit komt sterk overeen met de eerste fase in het verhaal, waarin de man zich mysterieus, aantrekkelijk en intellectueel onderscheidt – precies het soort aantrekkingskracht waar vrouwen volgens Ketelaar soms blind voor zijn, zeker als er sprake is van diepe, romantische idealen.
Maar Ketelaar waarschuwt ook: de foute man is vaak emotioneel niet beschikbaar. Hij:
- is afwezig als het erop aankomt,
- ontwijkt gesprekken over gevoelens of toekomst,
- laat de ander aan het lijntje zonder zich echt te binden,
- en draagt zelden bij aan het dagelijks, praktische samenleven.
Dat beeld wordt in de tekst bevestigd: de partner verdwijnt regelmatig, geeft geen uitleg, draagt niet bij aan het gezinsleven, en leeft in geheimen. Zijn onwil om zich open te stellen of verantwoordelijkheid te nemen sluit naadloos aan bij wat Ketelaar ziet als rode vlaggen.
Kortom: vanuit Ketelaars perspectief is dit een schoolvoorbeeld van een man die in eerste instantie ideaal lijkt, maar in werkelijkheid geen duurzame en veilige basis kan of wil bieden. Haar advies zou waarschijnlijk zijn: laat je niet verleiden door de intellectuele of romantische illusie — kijk naar het gedrag op de lange termijn.
Laten we de inzichten van Carla Ketelaar concreet toepassen op de relatie in Het liefdespaar van de eeuw. De vrouwelijke hoofdpersoon (de verteller) is langdurig verwikkeld in een relatie met een man die aanvankelijk magisch lijkt, maar uiteindelijk afstandelijk, onbetrouwbaar en emotioneel onbeschikbaar blijkt. Hieronder een analyse in vijf stappen, parallel aan Ketelaars adviezen:
🔍 1. Onderzoek je eigen aandeel en patroon
De verteller valt als een blok voor de mysterieuze, intrigerende man die haar intellectueel prikkelt en redt uit de middelmatigheid.
“Je was statig… zo knap dat ik me lelijk durfde voelen.”
“Ik had één oogopslag nodig om verliefd op je te worden.”
Volgens Ketelaar zou dit duiden op een innerlijk verlangen naar erkenning en uitzonderlijkheid — de vrouw wil graag geloven dat deze liefde ‘anders’ is. De illusie van een zielsverwantschap maskeert dat ze in feite kiest voor iemand die haar onzeker maakt en aan het lijntje houdt. Haar aandeel: ze projecteert haar verlangens op iemand die niet kan of wil geven wat zij nodig heeft.
🚩 2. Herken de rode vlaggen – en handel ernaar
De tekst staat bol van signalen:
- Hij verdwijnt zonder uitleg.
- Hij wil niet samenwonen, heeft geheimen.
- Hij draagt niets bij aan het gezinsleven.
- Hij toont geen emotionele betrokkenheid.
“Je kwam op onregelmatige tijden, bleef dan weer weg.”
“Je zei: ongelukkig zijn is zinloos.”
“Je had ervaring in het verbergen van bedrog.”
Ketelaar zou zeggen: de rode vlaggen zijn overduidelijk — maar de verteller handelt er niet naar. Ze blijft vasthouden aan de vroegere magie en idealiseert de liefde tot het einde. Dat is precies wat Ketelaar wil doorbreken: zien is niet genoeg, je moet ook kiezen voor jezelf.
💪 3. Bouw aan zelfwaardering en eigen koers
De verteller maakt zichzelf ondergeschikt. Ze zoekt voortdurend bevestiging, past zich aan, verliest zichzelf:
“Ik trok me terug in de badkamer.”
“Ik begreep dat je liever te gast was.”
Volgens Ketelaar is dit een klassiek teken dat de vrouw haar eigenwaarde laat afhangen van de liefde van een man. De weg eruit is: zelfrespect opbouwen en niet blijven wachten op een man die nooit echt aanwezig is.
🧭 4. Stel duidelijke grenzen, wees geen redder
De verteller stelt geen grenzen. Ze accepteert zijn geheimen, zijn onverschilligheid, zelfs zijn vermoedelijke bedrog:
“Ik hield er geen toezicht op of je de waarheid sprak.”
Volgens Ketelaar is dit een vorm van zelfverloochening. De vrouw wil liever niet weten hoe het echt zit, uit angst de betovering te verliezen. Maar liefde zonder grenzen eindigt in leegte. Ketelaar zou zeggen: jij moet stoppen met zorgen voor, begrijpen en hopen — en beginnen met begrenzen.
❤️🩹 5. Maak ruimte voor gezonde liefde
Uiteindelijk blijkt hun zogenaamd unieke liefde niet voedend, maar uitputtend. De verteller eindigt alleen, ontgoocheld, met vragen die nooit zijn beantwoord.
“Was het werkelijk liefde?”
Ketelaar zou haar aansporen: je verdient rust, helderheid, nabijheid en gelijkwaardigheid. Geen mysterie, geen afstand, geen afhankelijkheid. Dat betekent soms: de illusie loslaten, zelfs als dat pijn doet. Alleen dan ontstaat er ruimte voor echte liefde.
💡 Samenvattend:
De vrouw in Het liefdespaar van de eeuw heeft — in Ketelaars termen — een man gekozen die op papier alles lijkt, maar in de praktijk niets geeft. Ze bleef hopen, duiden, en zichzelf verliezen. Volgens Ketelaar is de weg naar herstel: doorzien, begrenzen, loslaten, en opnieuw kiezen. Vanuit eigenwaarde. Voor liefde die wederkerig is.
Hieronder een helder schema waarin de situatie uit Het liefdespaar van de eeuw wordt gekoppeld aan de inzichten van Carla Ketelaar. De kolommen tonen:
- Situatie in het verhaal
- Wat Ketelaar hierin zou herkennen
- Wat Ketelaar de vrouw zou adviseren
| Situatie in het verhaal | Ketelaars diagnose | Advies van Ketelaar |
|---|---|---|
| Magnetische aantrekkingskracht bij eerste ontmoeting – “Één oogopslag nodig” – “Je was statig… zo knap…” | Vallen op het verkeerde type – de man lijkt een droom, maar is emotioneel onbereikbaar. | Herken je patroon. Vraag jezelf af: waarom kies ik voor deze man? Waar ken ik dit gevoel van? |
| Romantisch, mysterieus gedrag – Vanillethee brengen – Filosofisch, exclusieve band | De man wekt de illusie van iets ‘unieks’, maar dit maskeert zijn afstand. | Blijf nuchter. Laat je niet verblinden door mooie woorden of diepe gesprekken zonder daden. |
| Hij verdwijnt vaak, komt onaangekondigd terug – “Je bleef dan weer weg” – “Je had geen heimwee” | Typisch gedrag van de foute man: afwezig, niet betrouwbaar, niet beschikbaar. | Kijk naar gedrag, niet gevoel. Wat doet hij? Niet: wat voel ik of hoop ik? |
| Geheimen, vermoedens van bedrog – “Ervaring in het verbergen van…” – “Leek uit louter geheimen te bestaan” | Relatie zonder openheid of vertrouwen – kernprobleem. | Trek grenzen. Geen openheid = geen basis. Ga niet invullen of hopen. |
| Geen bijdrage aan gezinsleven – “Je droeg niets bij” – “Je hield niet van de kat” | De man wil geen verantwoordelijkheid, is emotioneel afwezig. | Accepteer niet minder dan gelijkwaardigheid. Jij mag verlangen naar een partner die meedoet. |
| Vrouw past zich aan, trekt zich terug – “Toevluchtsoord: de badkamer” | Zelfverloochening – ze verliest zichzelf in de hoop op liefde. | Bouw aan zelfwaardering. Jij bent de basis. Je bent niet minder waard dan je partner. |
| Einde met onduidelijkheid – “Was het werkelijk liefde?” | Relatie gebaseerd op projectie, illusie, ongelijkwaardigheid. | Laat los wat geen echte liefde was. Ruim op om ruimte te maken voor gezonde liefde. |
