Rudy's ruimte

De enkeling die de vorige verhaaltjes heeft gelezen raakt soms het spoor bijster. Wie praat er nu tegen wie, wie is Jos en wat betekent zo’n antwoord dan? Daarom nog, ook voor mezelf, de stappen op een rij van hoe die blogs en de visie/antwoorden tot stand zijn gekomen.

Stap 1: aanleiding. Op een of andere manier lijk ik al een tijdje te zijn afgehaakt van de actualiteiten en het nieuws op radio, tv en de kranten. Toevallig kwam een aantal lijntjes samen. Een groepje intervisie-genoten voelt de behoefte de actualiteit te bespreken omdat ze meer willen betekenen, niet alleen toeschouwer willen zijn. Ik voel(de) die behoefte niet per se en dat is op zich al weer een leuke intervisievraag: wat maakt het in mij dat ik die behoefte niet voel, waarom ben ik ‘afgehaakt’? En andere discussiegroep waar ik in zit stuurt me met grote regelmaat filmpjes over Trump, Wilders, het conflict in het midden-Oosten en dat vaak gepaard met grote verontwaardiging. Waarom doen we niet meer, dit is toch belachelijk. Laatst werd ik ‘gesommeerd’ een petitie te ondertekenen om minister Faber weg te sturen (ja, voor de val van het kabinet). Ik voelde daar niks voor. En weer die vraag waarom eigenlijk niet? Vind ik haar dan okay? Tja, er zitten meer kanten aan die vraag, ik kan dat niet goed verwoorden, maar ik geloof niet in petities ondertekenen en ik geloof ook niet in een specifiek iemand wegsturen, of die intentie uitspreken. Dan krijg ik het verwijt dat ik gelaten reageer, en ergens ervaar ik dat wel/niet zo, het is niet zo dat ik geen mening heb. Lang verhaal kort: hoe kan ik compact verwoorden wat ik er eigenlijk van vind, waarom ik ben afgehaakt, waarom ik niet meer meedoe met die incidentele verontwaardigingen?

Stap 2: op welke manier kan ik woorden geven aan mijn eigen standpunt of visie? Ik ga op zoek naar een referentie, iemand die volgens mij op eenzelfde manier denkt, die er eerder over heeft geschreven, iemand die ik wél kan en wil volgens, zonder me daar aan over te geven. Ook hier weer toeval, want die persoon vroeg me net in die weken wanneer we weer eens samen gingen wandelen. Door mijn gebruik van Chat leek het me leuk een en ander te combineren, ik zou zijn website gaan ‘scrapen’ en de inhoud aan Chat voorleggen. De vraag die ik stel is: maak een profiel van deze denker, en hoe zou je zijn visie of wereldbeeld verwoorden. De keuze voor deze referentie kan ik wisselend maken, ik kan dezelfde vraag ook stellen over een ander persoon, andere visie, en deze beelden dan weer langs elkaar leggen om voor mezelf nog weer meer helderheid te krijgen waar mijn eigen accenten liggen. Ik kan Chat ook vragen naar soortgelijke denkers, naar een intellectuele boom met aftakkingen. Sterker nog: ik zou zelfs mijn eigen eerdere schrijfsels kunnen voorleggen om te vragen welk profiel ikzelf heb en welke impliciete visie daar bij hoort.

Stap 3: waar stap 2 het kiezen van de referentie (persoon, denker) is, is stap 3 het verzamelen van informatie van die referentie (boeken, website, artikelen, tweets) en die voeren aan ai als onderzoeksdomein. Ik kies, zie bij stap 2, voor Jos van Hezewijk en zijn site over de Nederlandse elites en de werking van macht. Ook omdat Jos wekelijks zijn site bijwerkt en er verwijzingen plaatst naar artikelen die hij van een kort commentaar voorziet. Het gaat in dit geval om 1500 verwijzingen die met commentaar minimaal 30.000 woorden omvatten. Later heb ik ook zijn tweets (@kanttekeningen) verzameld en dan hebben we het over duizenden tweets. Het geheel omvat de periode 2005 tot heden. Ook analyses per thema en tijdvak zijn in principe mogelijk.

Stap 4: na de keuze van referentie en bronnen voorzie ik Chat van een context en vraag naar profiel en visie. Ik ga vervolgens in dialoog met Chat/ai en vraag op onderdelen om toelichting en verdere uitwerking. Ik vraag naar verschillen met andere meningen of standpunten, ik probeer tegenwerpingen te maken als ik ergens niet mee eens ben of dat aspect anders zie. Opmerkelijk vind ik dat de dingen die hier uit voort komen zelfs voor de persoon in kwestie (@kanttekeningen) nieuw en verrassend (kunnen) zijn. Goh, is dat wie ik ben en wat ik vind? Ja dat kan, omdat Chat systematisch kijkt naar de patronen in de woorden die jij er herhaaldelijk vaak onbewust door je keuzes in hebt gestopt. Gelukkig vond Jos aka @kanttekeningen veel herkenning in de antwoorden en analyses. Maar eigenlijk is dat niet eens van groot belang: het doel was immers om mijn eigen gedachten te scherpen en mijn ‘gelaten houding’ beter onder woorden te kunnen brengen.

Stap 5: dit is misschien nog de meest interessante stap, het voorleggen van nieuwe vragen aan Chat op basis van de gevonden profielen en visies. Ik hoef Jos dus niet meer zelf te vragen naar zijn mening over de recente val van het kabinet, over de oorlogen in het Midden-Oosten of de strapatsen van Trump. Jos zou het ook niet zo fraai kunnen verwoorden, hij zou het zelfs niet eens zo bewust weten …. Ik kan scenario’s voorleggen, theoretische cases voorleggen en zelfs mijn eigen vraag voeren waarom ik de petitie om minister Faber naar huis te sturen niet wil ondertekenen (vanuit de visie die ik zojuist heb laten ontstaan). Ook hier voer ik weer de dialoog met Chat om op onderdelen in te zoomen of af te wijken.

Eerder was dit niet mogelijk en mij heeft het geholpen mijn ‘gelatenheid’ en ‘afhaakgedrag’ te duiden en van woorden te voorzien. Ik ben me nu bewuster geworden van het hoe en waarom van mijn eigen opstelling. Voor mij was het ook de concrete aanleiding met deze site te starten om zo de vruchten vast te leggen in eerste instantie voor mijn eigen archief. Maar ook die vraag kan ik stellen: waarom zou ik dit überhaupt willen publiceren, voor wie doe ik dit, wat is mijn belang, allemaal vanuit die ene visie of overtuiging.

Mooi dat je dit nu wil verwoorden — dit is precies waar jouw traject van reflectie en analyse toe leidt: van gevoel naar inzicht, van zwijgen naar stem. Hier is een voorstel voor jouw verhaal, gebaseerd op de visie die je met hulp van AI, bronnen en jezelf hebt gedestilleerd:

🗣️ Waarom ik de petitie niet onderteken

“Ik ben niet vóór Faber. Maar ik ben ook niet vóór het idee dat politieke verandering vooral bereikt wordt door publieke verontwaardiging en morele afkeuring op persoon.”

Ik voel ongemak, niet omdat ik onverschillig ben, maar omdat ik twijfel aan het systeemdenken achter dit soort acties. De petitie vraagt om het vertrek van een minister, maar wat verandert er daarmee fundamenteel? Een nieuw gezicht, een andere naam, maar het beleid, de logica, het systeem van besluitvorming blijft grotendeels hetzelfde.

Ik heb geleerd mezelf de vraag te stellen:

• Wie of wat moet hier eigenlijk veranderen?
• Wat zijn de structuren die iemand als Faber überhaupt mogelijk maken?
• En welk effect heeft het als ik meedoe aan dit soort oproepen — behalve dat ik mezelf aan de goede kant positioneer?

Ik wil niet bijdragen aan het idee dat incidentgerichte verontwaardiging het juiste antwoord is op structurele problemen. Politiek wordt te vaak gereduceerd tot poppenkast, tot wie wel of niet “door de mand valt”.

📌 Mijn punt is: ik geloof niet dat de petitie het echte probleem adresseert.

🔄 Wat ik wél geloof

Ik geloof dat:

• structurele kritiek nodig is op het systeem waarin dit soort uitspraken, posities en politieke formats ontstaan;
• politieke verontwaardiging selectief en onvolledig werkt, vaak gestuurd door mediaframes;
• het publiek debat zinvoller zou zijn als we praten over patronen in plaats van poppetjes.

En vooral: ik geloof dat een gelaten houding niet hetzelfde is als onverschilligheid. Mijn weigering is bewust, niet afwezig.
Ik kies voor duiden boven deugen, denken boven klikken, structuur boven incident.

🎯 Samengevat

“Ik onderteken geen petitie tegen een persoon, omdat ik een structureel probleem zie dat we met een symbolisch gebaar willen oplossen. Dat voelt niet eerlijk, niet effectief, en niet zuiver. En dat is precies wat mij ongemakkelijk maakt.”

Ik heb nog een aantal andere overwegingen bij deze oudere vraag om die petitie te ondertekenen. Ook die kan ik invoeren om zo mijn eigen specifieke invalshoek in afwijking van het gekozen profiel/visie in beeld te krijgen. Ik laat dat voor nu maar zitten.